CCI20130725022

24

i. Ścieki i ich charakterystyka

także utlenianie niektórych soli mineralnych (soli żelaza(II), azotanów(HI), siarczanów(IV), siarczków i innych¹). Utlenienie związków organicznych nie zawsze przebiega całkowicie i zależy od rodzaju utleniacza, warunków oznaczania oraz rodzaju substancji zawartych w badanych próbkach. Dlatego też oznaczenie należy wykonywać w ścisłe określonych warunkach, ustalonych w metodyce, a przy wyniku podać zastosowaną metodę.

Najczęściej stosowane utleniacze to chromian(VI) potasu, jodan(V) potasu lub man-ganian(VII) potasu. Od zwyczajowych nazw tych związków (dichromian potasu, jodan potasu, nadmanganian potasu) wywodzą się nazwy metod oznaczania ChZT:

-    dichromianowa, ChZT_Cr;

-    jodanowa;

-    nadmanganiowa (tradycyjnie nazywana utlenialnością), ChZT_Mn.

Opracowano kilka wersji oznaczania ChZT_Cr z zastosowaniem chromianu(VI) potasu jako utleniacza. W metodzie tej substancjami przeszkadzającymi są głównie chlorki, które usuwa się przez dodanie siarczanu(VI) rtęci(II). Wiąże on jony chlorkowe w rozpuszczalny kompleks chlorortęci. Niektóre ze związków, np.: pirydyna, aromatyczne węglowodory (benzen, toluen), lotne substancje organiczne, nie ulegają utlenieniu tą metodą.

1.3.4. Ogólny węgiel organiczny

Ogólny węgiel organiczny jest wskaźnildem zawartości w ściekach węglowych związków organicznych. Jest uważany za najbardziej miarodajny wskaźnik ilości związków organicznych w ściekach. Oznaczenie polega na utlenieniu węgla organicznego, znajdującego się w próbce ścieków, do tlenku węgla(IV) przez spalenie w wysokiej temperaturze w obecności katalizatora lub naświetleniu promieniowaniem UV. Przed oznaczeniem ogólnego węgla organicznego (OWO) należy usunąć węgiel nieorganiczny, przepuszczając przez zakwaszoną próbkę gaz wolny od C0₂ i związków organicznych. Alternatywnie można oznaczyć ogólny węgiel (OW) oraz ogólny węgiel nieorganiczny (OWN) i z różnicy wyznaczyć ogólny węgiel organiczny. Metoda ta jest szczególnie zalecana dla próbek, w których OWN jest mniejszy od OWO. Tlenek węgla(IV), utworzony podczas utleniania, można oznaczyć metodą spektrofotometryczną w podczerwieni lub po redukcji do metanu chromatograficznie z detekcją płomieniowo-jonizacyjną. Ogólny węgiel organiczny (OWO) oznacza się w próbce bez sączenia, a rozpuszczalny węgiel organiczny (RWO) po sączeniu. Metoda ta nie pozwala na oznaczanie lotnych związków organicznych.

Czas oznaczania węgla organicznego wynosi ok. 5 minut, podczas gdy czas określenia ChZT - ok. 3 godzin, a BZT₅ - aż 5 dni, chociaż w większości stosowanych obecnie przyrządów manometrycznych do oznaczenia BZT₅ pomiar trwa krócej niż 5 dni (zmiana ciśnienia w ciągu 24 godzin jest przeliczana na wartość pięciodobowego zużycia tlenu). OWO jest skorelowany z ChZT i BZT₅ dla danego rodzaju ścieków, co umożliwia przeliczenie wartości jednego wskaźnika na wartość drugiego. Z powodu wymienionych zalet

1

"W tej książce jest stosowana nomenklatura systematyczna związków chemicznych. Według starej nomenklatury podane sole mineralne to: sole żelazawe, azotyny, siarczyny (przyp. red.).