CCI20130725086

Rys. 6.2. Wpływ stężenia substratu na właściwą szybkość wzrostu

bowiem zjawiska inhibicji, obejmujące hamujący wpływ substratu występującego w dużym stężeniu, hamowanie produktu lub nawet zatrucie enzymem. Istnieją także przypadki kontrolowania wzrostu przez kilka substratów, współzawodniczenie innych rodzajów organizmów o substrat oraz problemy symbiozy i drapieżnictwa. Przykładowo równanie Andrewsa opisuje efekt hamowania wzrostu przez substrat:

(6.14)

/^max S_S

Si

K_s+^Ss+^

gdzie: K_: - stała hamowania.

Szczególnym przypadkiem jest hamowanie wzrostu spowodowane wysokim stężeniem biomasy. Najczęściej do opisu tego hamowania stosuje się równanie Contoise’a:

^ = A_max

K_c-X + S_s

(6.15)

gdzie: K_c - stała Contoise’a.

Efekt hamowania może wynikać z nagromadzenia nieaktywnych komórek, co często występuje w hodowlach ciągłych z recyrkulacją biomasy.

W przypadku, gdy występuje kilka substratów limitujących wzrost, stosuje się bardziej złożone równania kinetyczne. Wypadkowa szybkość wzrostu obliczana jest na podstawie szybkości dla poszczególnych czynników limitujących. Substraty oddziałujące na wzrost można podzielić na substraty niezbędne dla wzrostu (źródła tlenu, węgla, azotu, tlen) oraz substraty promujące wzrost (np. składniki mineralne). Wpływ obu grup składników ujmuje równanie Tsao-Hansena:

JU =

^k,

n

/^m,/ ^S,i

K_SJ + S_s j

(6.16)