CCI2014052836

1.11 Hybrydyzacja atomów azotu i tlenu 17

Rys. 1.17 Struktura cząsteczki acetylenu. Dwa atomy węgla o hybrydyzacji sp są połączone jednym wiązaniem a sp-sp i dwoma wiązaniami tt p-p

ital sp \ A

orbital p

orbitalp

wiązanie potrójne węgiel-węgiel

106 pm l^lS°\

i—c=c—

N-H

120 pm

Acetylen, ze względu na hybrydyzację sp, jest cząsteczką liniową z kątami między wiązaniami H—C—C równymi 180°. Wiązanie węgiel—wodór w acetylenie ma długość 106 pm i moc 552 kJ/mol [132 kcal/moł]. Długość wiązania węgiel-węgiel wynosi 120 pm, a jego moc wynosi około 835 kJ/mol [200 kcal/mol], w wyniku czego wiązanie potrójne w acetylenie jest najkrótsze i najsilniejsze ze wszystkich wiązań węgiel-węgiel. Porównanie hybrydyzacji sp, sp² i sp³ zawiera tab. 1.3.

Tabela 1.3 Porównanie wiązań C—C i C—H w metanie, etanie, etylenie i acetylenie

Cząsteczka	Wiązanie	Energia wiązania [kJ/mol] [kcal/mol]		Długość wiązania [pm]
Metan, CH4	CSp3^ fi 1.5	438	105	110
Etan, CH3CH3	CSp3 Cąp3	376	90	154
	C$p3 His	420	100	110
Etylen, H2C=CH2	CSp2 C$p2	611	146	133
	C.sp2 His	444	106	107,6
Acetylen, HC=CH	C.ęp CSp	835	200	120
	C sp Hls	552	132	106

PROBLEM 1.14 Narysuj wzór kreskowy propynu, CH₃C=CH. Określ rodzaj hybrydyzacji każdego atomu węgla i zaproponuj wartości każdego kąta między wiązaniami.

1.11

Hybrydyzacja atomów    Koncepcja hybrydyzacji przedstawiona w poprzednich podrozdziałach nie ograni-

azotu i tlen U    cza się jedynie do związków węgla. Wiązania atomowe utworzone przez inne pier

wiastki układu okresowego można również opisać za pomocą orbitali zhybrydyzowanych. Rozpatrzmy na przykład atom azotu w amoniaku, NH₃. Ma