chalmers0189

Korespondencyjna teoria prawdy 191

porusza”. Ponieważ dla realistycznego obrońcy teorii Kopernika, Ziemia naprawdę poruszała się wokół Słońca.

Rzecznicy Osjandra mieli dosyć powodów, aby przyjmować pozycję instrumentalistyczną. Unikali bowiem w ten sposób sporów, które szalały wówczas pomiędzy zwolennikami teorii Kopernika a ówczesną ortodoksją chrześcijańską i zwolennikami metafizyki Arystotelesa. Były również argumenty fizyczne przeciwko systemowi kopernikańskiemu, o czym wiemy z rozdziału szóstego, instrumen-talistyczna interpretacja zaś zabezpieczała przed tymi trudnościami. Realistyczna postawa Galileusza natomiast nastręczała wielu trudności. Te właśnie trudności jednak stanowiły główny bodziec rozwoju dla teorii optycznych i mechanicznych. Przynajmniej w tym wypadku postawa realistyczna była bardzo płodna. Nawet gdyby teorii Kopernika nie udało się pokonać własnych trudności, zdobyto by wiele cennych wiadomości z dziedziny optyki i mechaniki. Postawa realistyczna jest więc lepsza od instrumentalistycznej, ponieważ oferuje więcej możliwości rozwoju naukowego.

3. KORESPONDENCYJNA TEORIA PRAWDY

Jak wspomniałem w punkcie pierwszym typowy realista przyjmuje pojęcie prawdy i intepretuje je w taki sposób, że może twierdzić, iż prawdziwe teorie zawierają poprawny opis pewnych aspektów rzeczywistego świata. W tym punkcie zrelacjonuję próby sprecyzowania tego pojęcia prawdy. Przyjmuję tutaj bez argumentacji, że jedyną koncepcją prawdy, zdolną spełnić wymogi postawy realistycznej, jest tzw. „korespondencyjna teoria prawdy”, i ograniczę się do omówienia tej właśnie teorii.

Zasadnicza idea korespondencyjnej teorii prawdy wydaje się prosta i można ją wyjaśnić za pomocą trywialnych przykładów. Zgodnie z teorią korespondencyjną, zdanie jest prawdziwe, jeżeli koresponduje z faktami. Zatem zdanie: „Kot wskoczył na płot”, jest prawdziwe, jeżeli koresponduje ono z faktami, to znaczy, jeżeli istotnie kot wskoczył na płot, natomiast jest ono fałszywe, jeżeli kot nie