Charakterystyka hodowlana drzew leśnych (8)

Ryc. 1. Zasięg Pinus sylvestris L. (według K. Rubnera 1960)

Tabela 1

Niektóre ważniejsze pod względem znaczenia gospodarczego i ekologicznego klimatypy lub rasy sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.)

(według: Svobody (1953), Staszkiewicza (1970) i Mayera (1977)

	Klimatyp* lub rasa	Występowanie	Charakterystyka
	SOSNA OBSZARU PÓŁNOCNEGO
	Pinus sylvestris 'ballica ’ Sosna bałtycka	Jeziora Mazurskie, Litwa i Estonia; od zachodnich granic świerka do wschodnich granic graba. Na tym obszarze występują także sosny obcego pochodzenia m.in. z Turyngii i Tyrolu. Za rodzime można uważać drzewostany ponad 150-letnie i ewentualnie pochodne od nich młodsze drzewostany.	Wykazuje najkorzystniejsze cechy biologiczne, jak i techniczne. Dorasta do wysokości 48 m. Koronę ma spłaszczoną lub zaokrągloną, pnie proste, dobrze oczyszczone o dużej masie. Drewno wyjątkowo wartościowe z szeroką twardzielą i wąskim bielem (forma rubra znana od czasów napoleońskich). Do tego kl ima typu zalicza Svoboda sosnę z okolic Taborza k.Olsztyna (tzw. sosnę taborską) znaną też pod innymi nazwami: P syluestris 'rigensis' (Dest.) (sosna ryska), sosna mazurska lub sosna polska. Uznana za ekotyp półcienisty. Zasiedliła ten obszar w okresie preborealnym lub borealnym, kiedy to osiągnęła maksymalny zasięg w Europie.
	Pinus sylvestris 'borussica' Sosna pruska lub północno-niemi ecka	Na zachodniej granicy tworzy zwarty areał sosny, na północy dociera do Bałtyku, na południu do podnóża Sudetów i Gór Świętokrzyskich, gdzie graniczy z sosną hercyńską (Sudety) i polską (Góry Świętokrzyskie), na wschodzie dociera do granic Polesia.	Przeważają formy o koronie szeroko rozgałęzionej w starszym wieku półkolistej. Występuje w różnych zespołach leśnych i siedliskowych typach lasu od borów chrobotkowych przez bory świeże i mieszane do lasów (grądów).
	Pinus sylvestris 'polonica' Sosna polska	Występuje w Górach Świętokrzyskich (piętro niższe). Na zachodzie sięga do Górnego Śląska, a na południowym wschodzie do Niziny Sandomierskiej.	Tworzy drzewostany z udziałem jodły (m.in. Abie-tetum poloniami). Wykształca bezsęczne i pełne strzały. Drewno cechuje się dużą gęstością, jest żywiczne, elastyczne, wytrzymałe i jasnej barwy.
	Pinus sylvestris	Na terenie Polski zasięgiem obejmuje środkowo-	Tworzy drzewostany na ubogich piaskach, które wy-