Chemia1
3

1.4.2. Metody rozdzielania mieszanin

Podstawowe znaczenie przy wyborze metody rozdziału mają następujące właściwości fizyczne:

a)    stan skupienia składników mieszaniny (określony poprzez temperaturę topnienia i temperaturę wrzenia);

b)    gęstość albo różnica gęstości pomiędzy składnikami mieszaniny; e) rozpuszczalność w różnych rozpuszczalnikach lub roztworach; d) właściwości elektrostatyczne, magnetyczne i wiele innych.

Przedstawimy poniżej najczęściej stosowane sposoby rozdzielania mieszanin, mające zastosowanie w praktyce codziennej i w technice.

()(l|uiow;iiii(! inn/n.i litoso w,u ody |cfl(!i) :i' '.kliidników |r.i ninlolny.

		1 aza ro/pmn/it|i|cn
		gaz	ciecz	ciało stałe
CD c	gaz	mieszaniny	piany	aerożele
o N		gazowe
</> o	ciecz	mgły	emulsje	ilv i gliny
N o		kurz, mie-	zawiesiny,	roztwory
co	ciało stałe	szaniny	koloidy lub	stałe, np.
N 03		fluidalne	roztwory	stopy metali
			właściwe

Tab. 1.5. Przykłady różnych rodzajów mieszanin w zależności od stanu skupienia faz

Kiedy mieszaniną jest roztwór wodny, a substancja w nim zawarta (rozpuszczona) jest nielotna, to znaczy ma bardzo wysoką temperaturę wrzenia, najprostszą metodą będzie odparowanie rozpuszczalnika, czyli wody i uzyskanie substancji rozpuszczonej. Metodę tę stosuje się od co najmniej kilku tysięcy lat do otrzymywania soli kuchennej z wody morskiej, oceanicznej lub z solanek.

Czy wiesz, że...

Ryc.1 H

V~

Samoistnym rozdzieleniem jest osadzanie mikroskopijnych okruszków złota rodzimego w zakolach rzek, gdzie prąd wody wypłukuje lżejszy piasek, a ziarenka złota osadzają się w głębszych pokładach dennych. W Polsce proces ten możemy zaobserwować między innymi w okręgu Złotoryi.

KI

Hyc I '• W tę/lllrtc li i |r< Il0( lh •.ku li •.lę/rnii* solanki w/i.r.l.i n,i skutek odpaiowywania wo dy. / solanki, która spływa po gałęziach ki/owów wypełnia jących konstrukcję, odparowu je woda, dzięki czemu stężenie solanki w najniższych partiach gałęzi jest bardzo wysokie.

odpływ wody chłodzącej

rozdzielana

mieszanina

parowniczki nalej 5 cm⁵ 10-procento-wodnego roztworu NaCl. Ogrzewaj , , uu /ky nad palnikiem aż do momentu mi.i suchej pozostałości. Powtórz domie dla roztworu cukru. Oceń, czy i \ pailkach można w ten sposób rozdzie-i stancje.

Ryc. 1.10. Pozostałości roztworów: a) NaCl, b) cukru

, nic czyściej niż soli zaczyna brakować czystej wody pitnej, a proces kiwania z wód morskich lub oceanicznych jest znacznie bardziej likowany i kosztowny (głównie z powodów energetycznych) od pro-'li/.ymywania soli. Do odsalania wody stosuje się destylację (metoda i u dziej energochłonna i kosztowna) i wymianę jonową.

>« slylacja to proces rozdziela-mcs/.anin ciekłych, których linki różnią się temperatura-i/cnia. Można też destylować , i nszczalnik z roztworu sub-p nielotnej, na przykład soli. l i s polega na ogrzaniu w od-Im i dnim pojemniku roztworu dl i rozdzielanej mieszaniny do u kania temperatury wrzenia i■ i imszczalnika lub łatwiej lolne-ii składnika ciekłej mieszaniny, i.istypnic pary lotnej substancji I i, i uje siy do chłodnicy, gdzie są , hlod/onc a skioplonu cici z pizc pływa dn lal zwanego odbici.iluika

dopływ wody chłodząc (>|

drslyl.ll

Ryc I II Hardzo *.kulc>(/n.| metodą tozd/ielania mieszanin neMyili |.".l «I*Iyl.n |.i Na schemat le układ do deslylai |i pod mumalnyin > lśnieniem