Chemia14

W przypadku powyższych reakcji rodzaj pindllklu uli \ lylkn oil ilościowego stosunku suhslratów. W innych reakcjach, kiedy subslraty nic są mocnymi elektrolitami, powstawanie lego typu soli zależy od mocy kwasu i zasady, ale te przypadki nie będą tutaj omawiane.

W reakcjach neutralizacji mogą brać udział również tlenki zasadowe, tlenki i wodorotlenki amfoteryczne oraz hydroksosole.

Doświadczenie

Reakcja kwasu z tlenkiem metalu

Do probówki zawierającej około 10 cm³ kwasu solnego o stężeniu 10% wsyp nieco sproszkowanego CuO. Ogrzewaj probówkę aż do rozpuszczenia się tlenku. Opisz wygląd roztworu i napisz odpowiednie równanie reakcji.

Ryc. 1.39. a) W zimnym roztworze kwasu solnego tlenek miedzi tworzy zawiesinę; b) po podgrzaniu zachodzi reakcja, w wyniku której powstaje CuCI₂ zabarwiający roztwór na kolor zielony.

Podczas ogrzewania tlenku miedzi(II) z kwasem solnym nastąpiła reakcja zobojętnienia kwasu za pomocą tlenku, przy czym powstał niebieski roztwór chlorku miedzi(Il), zgodnie z równaniem reakcji:

CuO + 2 HC1 —* CuCl₂ + H₂0

W podobny sposób przebiegają inne analogiczne reakcje:

3 H₂SO₄ + Fe₂0₃ — Fe₂(S0₄)₃ + 3 H₂0 2 FIF + CrO —* CrF₂ + H₂0

W roztworze wodnym kwas reaguje z solą innego kwasu w reakcji podwójnej wymiany wtedy, gdy w^r reakcji powstaje kwas słabszy niż kwas działający na sól, na przykład:

Cl I,COOK (octan potasu) + FICl — KC1 + CH₃COOH

kwas octowy jest znacznie słabszy od kwasu solnego

Niekiedy dodatkowo powstający produkt jest gazem i ulatnia się z roztworu:

CaS + 2 HNO, —> Ca(N0₃)₂ + FFSt

lub powstający produkt jest nierozpuszczalny w wodzie i wydziela się / m/tworu jako osad:

Na.SiO, + I ł,S0₄ —► Na₂S0₄ + H₂Si0₃l

kw.r. meta krzemowy jest słabo rozpuszczalny w wodzie

l)o u akcji /obujęlnienia możemy także użyć wodoiosoli

iinświiiilc/cmi!

' u luju kwasu /wodorosoh)

I )n pmbówki zawierającej około 10 cni ’ roztworu wodorowęglanu so o .tężeniu około HY/t dodawaj małymi porcjami kwas solny. l’o do 1111 każdej porcji kwasu mieszaj zawartość probówki, stara j;jc się za iwować wydzielające się pęcherzyki gazu. Zastanów się, jaki gaz v \11 o lał się w czasie tego doświadczenia.

Woilomwęglan sodu reaguje z kwasem solnym z wydzieleniem nie-il« go kwasu węglowego, który natychmiast rozkłada się z wydzieleni dwutlenku węgla, stąd pojawiające się pęcherzyki gazu w drugiej . i doświadczenia. Proces ten możemy zapisać za pomocą następują-• i'o lównania reakcji:

Nal IC0₃ + MCI — NaCl + H₂0 + C0₂1

/ drukami i wodorotlenkami amfoterycznymi reagują w reakcjach n. ulializacji (z wytworzeniem soli obojętnych) tylko mocne kwasy:

6 HNO, + A1₂0, — 2 A1(N0₃)₃ + 3 H₂0 3 H₂SQ₄ + 2 Cr(OH)₃ — Cr₂(S0₄)₃ + 6 H₂Q

W u akcjach z kwasami mogą także uczestniczyć hydroksosole, na 1 . \klad chlorek hydroksomagnezu reaguje z kwasem -solnym, dając \s \ nikli sól obojętną zgodnie z równaniem:

Mg(011)C1 + HC1 — MgCl_: + H_:0

li.mlzo ważną grupą reakcji są reakcje kwasów z metalami. Znajo-111..m tych procesów pozwala nam na przeprowadzanie analizy składu 1..111 iw oraz na przewidywanie skutków stosowania metalowych elemen-1 . v zmieniających się warunkach zewnętrznych. Większość kwasów 1. akcjach z metalami aktywnymi, takimi jak magnez, cynk czy żelazo, . ipujc z wydzieleniem wodoru, zgodnie z równaniami:

Zn + 2 IICI —. ZnCl₂ + H₂t Mg + 11₂S0₄ —- MgSO, + I I₂t

Ki akcji takiej nie ulegają metale szlachetne, takie jak złoto, srebro, itr. czy miedź.

Myc. 1.41. Wy (l/irl.i|.|( y m,. IliMirk NO |u)

WSl.il W I11

•.li,ViilK'(|() I INO / mmd/lo

I Ipioszczony podział na metale aktywne i nieaktywne (szlachetne) ma woji uzasadnienie w szeregu elektrochemicznym metali, czyli szeregu, \ którym metale ustawiono zgodnie z ich malejącą skłonnością do two-i/eiiia jonów.

K Ca Na Mg Zn Fe Cu Ag Hg Pt Au

mntule aktywno lnlwo lwoi/<| |ony    motało nloaklywno (s/luchotno)

mnln|i|i .1.iktywnnńC mol.ili

iiyi 1 >10 ^,./.’ii’(j rl«4imrlirmii/ny wyl>i.my«l\ tm*t*łli