Chemia11

li VVI.IM.IWUM I « l.ll M.liyUI, l im - V I llil/IIW

li VVI.IM.IWUM I « l.ll M.liyUI, l im - V I llil/IIW

V

\

w

.1 ;iU |ii/ mówiliśmy, chlorek sodu nic występną- w poshici pojcdyn c/ych c/;jslcc/.ck, ale w postaci ogromnych skupisk jonów tworzących kryształ. Jego rozpuszczanie związane jest z odrywaniem z powierzchni kryształu kolejnych jonów.

Rozpuszczanie kryształu jonowego jest równoznaczne z jego rozpadem fli poszczególne jony.

//

liv <* ZS ( ząsteczki wody działające jako ■ 111Milr liydi,iłujące jony

Jony sodu i jony chlorkowe podczas odrywania od kryształu zostają otoczone przez cząsteczki wody, tworząc tak zwane jony uwodnione, inaczej zwane hydratowanymi.

Czwarty rodzaj rozpuszczania przebiega w len sposób, że cząsteczki rozpuszczane wytwarzają w\ jątkowo słabe oddziaływanie z rozpuszczalnikami Dzieje się tak podczas rozpuszczania substaiu ą niepołarnych w rozpuszczalnikach niepolarnych Na przykład cząsteczki CC1₄, które są cząsteczka mi niepolarnymi, tworzą rozpuszczalnik niepolai ny. W takim rozpuszczalniku można rozpuścu właściwie tylko cząsteczki substancji niewytwar/a jące żadnych wiązań z rozpuszczalnikiem.

Doświadczenie

Badanie zmiany temperatury topnienia na skutek dodania soli ilu roztworu

W zlewce umieść nieco wody z lodem oraz termometr (może być zwy kły termometr zaokienny). Zmierz temperaturę tego układu. Następna wsyp do zlewki sporą ilość NaCl i zamieszaj. Zmierz ponownie tempu a turę i porównaj ją z poprzednim odczytem.

Dodatek innej substancji do rozpuszczalnika powoduje zmianę leni peralury krzepnięcia i wrzenia całego układu. Zjawisko to wykorzystuj! się zimą, kiedy ośnieżone ulice posypywane są solą, aby opóźnić moment powstawania lodu. Z kolei zjawisko zmiany temperatury wrzenia stosu wane jest w pracy laboratoryjnej do wyznaczania mas molowych zwią/ ków. Oba zjawiska zależą tylko od liczby dodanych cząsteczek. Im więk szą liczbę cząsteczek dodamy, tym większą zmianę zaobserwujemy.

Dodanie określonej liczby cząsteczek innej substancji do rozpuszczalnika po woduje podwyższenie temperatury wrzenia i obniżenie temperatury krzep nięcia roztworu.

Są dwie przyczyny tych zjawisk. Po pierwsze, zostaje utrudniony do stęp cząsteczek rozpuszczalnika do powierzchni ciee/\ gdzie ezęsi miejsc blokowana jest przez świeżo dodaną snbslam g I''¹ dingie, dn/a

j O » H

i zęsc lo/pu.o ilml ,i ,h /mi;i brać ml/i;il w solwalownuiu ie/ą teczek b;ul/ jonow Przykładowo: dodanie 3 gramów soli kuchennej do lednej s/klanki wody obniża temperaturę zamarzania osoloncj wody o około IV.

3.4. Właściwości wody

Dużą rolę w zachowaniu się cząsteczek wody odgrywają wiązania wodorowe, gdyż w wodzie są one silne. Dlatego najczęściej mówi się o wiązaniach wodorowych, omawiając właściwości wody.

Woda w stanie gazowym nie różni się w sposób istotny właściwościami

0    I innych gazów, gdyż jej cząsteczki poruszają się bardzo szybko i są od siebie znacznie oddalone. Wiązania wodorowe nie mają wtedy znaczenia, gdyż nie są w stanie przezwyciężyć silnych ruchów termicznych cząsteczek wody. W miarę jak następuje ochładzanie pary wodnej i cząsteczki poruszają się coraz wolniej, wiązania wodorowe zaczynają nabierać znaczenia. ( ząsteczki, które znajdą się niedaleko od siebie, zaczynają się przyciągać, gdyż ich malejąca energia kinetyczna coraz trudniej przezwycięża przyciąganie międzycząsteczkowe. Następuje skroplenie pary wodnej. W ciekłej wodzie cząsteczki przyciągają się do siebie wiązaniami wodorowymi. W miarę dalszego oziębiania poruszające się coraz wolniej cząsteczki wody nie są w stanie zrywać tworzących się wiązań

1    nieruchomiejąc, ustawiają się względem siebie w odległości narzuconej przez wiązania wodorowe. W czasie krzepnięcia wody Iworzy się więc sieć trójwymiarowa, utrzymywana w regularnym kształcie dzięki istnieniu wiązań wodorowych. Ponieważ jednak długości tych wiązań są dosyć duże, a ich istnienie wymusza w strukturze lodu rozległe puste przestrzenie, dlatego woda, zamarzając, zwiększa swoją obję-lość.

Woda jest bardzo dobrym rozpuszczalnikiem związków jonowych, natomiast związki słabo polarne, których cząsteczki nic mają dnsialee/nio dużych ładunków i ,i• i !• i iwa eh, źle roz pus/i igi si- - --1 n Kryś/,la

o

110 lty< (>// tony hydnlownm-

Iii IlAlm i-    u 11 i 1 i i

katioi

anion

dipole

wody