CCF20130102075

24

T2

a poskok średnicowy

Poskoki zezwojów są nieparzyste, a poskok średni jest równy poskokowi średnicowemu. Wynik taki jest charakterystyczny dla zwykłych uzwojeń jednowarstwowych (z grupami nie dzielonymi).

Przedstawione na rys. 49 uzwojenie ma takie same dane jak uzwojenie poprzednie: Ż = 48 i 2p = 4, lecz składa się z jednakowych zezwojów o poskoku równym średnicowemu

y = y_s=ⁱ²

Trzeci przykład (rys, 72) przedstawia uzwojenie o danych: Ż = 36; 2p = 2, złożone z zezwojów o poskoku skróconym.

y = 14

poskok średnicowy tego uzwojenia wynosi bowiem

Poskoki skrócone stosuje się w uzwojeniach dwuwarstwowych.

Liczba żłobków na biegun i fazę. Wielkość tę, oznaczoną literą q, oblicza się wg zależności

gdzie m — liczba faz.

Liczba ą oznacza, ile żłobków jest zajętych przez uzwojenie danej fazy na przestrzeni jednej podziałki biegunowej.

W uzwojeniach trójfazowych m = 3, zatem

Ż _ Ż

¹    ^    3-2p 6p

Na przykład dla uzwojenia o danych: Ż = 24; 2p = 4; m = 3

natomiast dla uzwojenia o danych: Ż = 60; 2p = 8; m = 3

Z powyższych dwóch przykładów pierwszy dotyczy u zwój enia prostego \q jest liczbą całkowitą), drugi zaś — uzwojenia ułamkowego (q jest liczbą ułamkową).

W uzwojeniach silników jednofazowych (patrz rozdz. 3), mających dwufazowe uzwojenie symetryczne stojana, dla których m = 2, liczba żłobków na biegun i fazę

Ż _Ż

2-2p 4p

Na przykład dla uzwojenia pokazanego na rys. 150 o danych: Ż = 24; 2p = 2 = 6

W uzwojeniach dwufazowych niesymetrycznych liczba q ma w każdej z faz inną wartość. Zwykle liczba żłobków na biegun i fazę w jednym z uzwojeń (tzw. fazie g ł ó w n e j) q_x jest dwukrotnie większa niż w drugim (tzw. fazie rozruchowej) o liczbie q₂.

Na przykład dla uzwojenia o danych: Ż — 24; 2p = 2 (rys. 165)

9i = 8; q₂ = 4

Liczba grup na fazę. Zwykle grupy zezwojów składają się z liczby zezwojów równej liczbie żłobków na biegun i fazę q. Grupę zezwojów przedstawiono na rys. 2. Liczba grup na fazę, którą oznaczamy literą G, jest wielkością charakterystyczną dla uzwojeń silników prądu przemiennego. Rozważmy uzwojenie przedstawione na rys. 18 o danych: Ż = 48; 2p = 4; q = 4. Uzwojenie fazy pierwszej Ul — U2 (narysowane linią grubą) składa się z dwóch grup, zawierających po cztery zezwoje.

Zezwoje tworzące grupę są ze sobą połączone bezpośrednio na czołach, a ze żłobków 1,13, 25, 37 wyprowadzono końce obu grup, służące do wykonania połączeń uzwojenia. Przewody 1 i 37 stanowią końce uzwojenia fazy Ul — U2 wyprowadzone na zewnątrz uzwojenia i przyłączone do tabliczki zaciskowej silnika, natomiast przewody 13 i 25, połączone ze sobą, tworzą połączenie międzygrupo-we.

Porównując to uzwojenie z uzwojeniem pokazanym na rys. 19 o takich samych danych (Ż = 48, 2p = 4, q = 4), widzimy, że ma ono dwa razy więcej grup w uzwojeniu każdej fazy, a mianowicie: cztery grupy złożone z dwóch zezwojów. Powstało to przez podzielenie każdej z grup czterozezwojowych na dwie równe części. Tym sposobem uzyskuje się uzwojenie z grupami dzielonymi na połowy. Możliwy jest również nierówny podział grup, gdy q jest liczbą niaparzystą lub ułamkową, jak na rys. 30, gdzie zastosowano podział na grupy dwu- i jednozezwojowe.

Jeżeli z kolei rozpatrzymy uzwojenie dwuwarstwowe (rys. 82), którego parametry (Ż = 48, 2p = 4, q = 4) są takie same jak w prz-ykładach poprzednich, to stwierdzimy, że tu również są cztery grupy na fazę, jak w uzwojeniu z grupami dzielonymi, jednakże grupy te składają się z czterech zezwojów. Jest to zrozumiałe, ponieważ mamy do czynienia z uzwojeniem dwuwarstwowym, które ma dwa razy więcej zezwojów niż uzwojenie jednowarstwowe.

Ogólnie biorąc można stwierdzić:

1. W uzwojeniach jednowarstwowych z grupami nie dzielonymi liczba grup na fazę równa się liczbie par biegunów

7