154 PISMO CHIŃSKIE
Dzięki znajomości jeszcze jednego znaku, możliwe jest zapisanie wszystkich miesięcy w roku:
sanyue (marzec - „trzy miesiąc”)
qiyue (lipiec - „siedem miesiąc”) shiyiyue (listopad - Jedenaście miesiąc”) Z kolejnym znakiem można zapisywać godziny:
sidian (czwarta - „cztery punkt”) A,TO badian (ósma - „osiem punkt”)
j—1N shierdian (dwunasta - „dwanaście punkt”)
TO TO
Podobne zasady rządzą zapisem dni tygodnia i podobnymi dziedzinami. Widać, zatem, że dzięki znajomości jedynie 12 znaków, można odczytać dziesiątki wyrazów.
Jednymi z pierwszych znaków, stworzonych przez Chińczyków, były ideogramy opisujące świat natury (np. rzeka, góra, koń itd.). Są to nadal najprostsze i najłatwiejsze do zapamiętania znaki, czasami noszące odległe podobieństwo do opisywanych pojęć (na przykład góra, drzewo i człowiek).
Lii |
shan (góra) |
7jć |
shui (woda) |
W |
shu (drzewo) |
± |
tu (ziemia) |
A |
yang (owca) |
A |
ma (koń) |
A |
ren (człowiek) |
yu (ryba) |
Często spotyka się znaki reprezentujące pojęcia gramatyczne: |
podstawowe | ||
& |
wo (ja) |
ni (ty) | |
ta (on) |
m |
ta (ona) | |
aE |
shi (być) |
m |
de (partykuła dzierżawcza) |
tn |
men (partykuła liczby mnogiej) |
Znajomość tych siedmiu podstawowych znaków pozwala odczytać ponad trzy razy więcej słów, dla których w języku polskim istnieją oddzielne wyrazy (ja, ty, on, ona, my, oni, mój, twój, jego, jej, nasz, ich, moje, nasze, wasze, jestem, jesteś, jesteśmy, jest itd.), na przykład:
womende (nasz)
J women(my) |
ftłłll] tamen (oni) |
^5 |~f^J wodę (mój) |
f/j\ flf^J nide (twój) |
Każdy kolejny wyuczony znak otwiera przed uczącym się nowe zasoby słownictwa. Poniżej znajdują się przykłady najczęściej spotykanych znaków:
da (duży) | |
śf |
che (pojazd) |
dian (sklep) | |
wan (późno/wieczór) | |
* |
can (posiłek) |
/h |
xiao (mały) |
til |
ji (maszyna) |
hao (dobry/dobrze) | |
-¥• |
zao (wcześnie/ranek) |
hen (bardzo) |