6. Ochrona środowiska (polityka ekologiczna).
7. Polityka regionalna.
Regulacje prawne dotyczące świadczenia usług turystycznych nie należą do kompetencji Unii Europejskiej, a do jej państw członkowskich, w których istnieją odmienne zasady, wymagania na przykład w stosunku do przedsiębiorców świadczących usługi turystyczne. Na szczeblu Unii Europejskiej istnieje wiele aktów prawnych, które mają bezpośredni wpływ na sektor turystyczny. Wśród tego typu aktów prawnych znajdują się dyrektywy dotyczące ujednolicenia polityki państw członkowskich w poszczególnych sektorach.
Polityka Unii Europejskiej wpływa na turystów jako konsumentów na wiele sposobów. Podstawowym prawem Unii jest wolność poruszania się, a praktyczna eliminacja granic daje prawo obywatelom państw członkowskich do odwiedzania i przebywania w tych krajach. W celu zwiększenia świadomości turystów wprowadzono szereg uregulowań dotyczących ich praw konsumenckich. Komisja Europejska na początku lat dziewięćdziesiątych opracowała trzyletni plan działań na rzecz ochrony konsumenta1, zredagowany zgodnie z artykułem 129a2, i tym samym otworzył on drogę do opracowania reguł sprzedaży na odległość oraz miał umożliwić klientowi dostęp do wymiaru sprawiedliwości. Komisja rozważyła również propozycje dotyczące działań jakie powinno się podjąć, by zapewnić faktyczny dostęp konsumentów do opieki prawnej uwzględniając czynniki związane z utworzeniem ponadnarodowego jednego rynku. Wobec tego, że obecnie konsumenci (turyści) mają duże trudności z dochodzeniem swych praw ze względu na bariery językowe i różnice w systemach prawnych poszczególnych państw, Komisja wydała „Przewodnik konsumenta”, który ma się przyczynić do spopularyzowania przepisów w tym zakresie3. Utworzone zostały europejskie centra informacji konsumenckiej w regionach przygranicznych, mające służyć informacją o możliwościach dokonywania zakupów w strefie przygranicznej, w tym również w zakresie usług turystycznych4. Wśród aktów prawa wspólnotowego, których celem jest ochrona nabywców usług/produktów turystycznych można wyróżnić:
• Dyrektywa Rady 90/314/EWG z dnia 13 czerwca 1990 roku o podróżach turystycznych za cenę zryczałtowaną,
• Dyrektywa Rady 94/47/EWG z dnia 26 października 1994 roku o ochronie nabywców w odniesieniu do niektórych aspektów umów o nabyciu prawa do korzystania z nieruchomości na zasadzie podziału czasowego (timesharingu),
• Dyrektywa Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków umów,
• Zalecenie Rady 86/665/EWG z dnia 22 grudnia 1986 roku w sprawie ujednolicenia systemu informacji hotelowej,
• Dyrektywa Rady 85/577/EWG z dnia 20 grudnia 1985 roku dotycząca sprzedaży na odległość.
Celem Dyrektywy Rady 90/314/EWG i 94/47/EWG jest zapewnienie jednolitego poziomu ochrony konsumentów oraz eliminacja barier, które utrudniają swobodę świadczeń objętych nimi usług z powodu różnic w ustawodawstwach i w praktyce państw członkowskich. Dyrektywa 90/314/EWG umożliwia organizatorom, którzy mają siedzibę w jednym kraju członkowskim oferowanie usług w innym. Korzystna dla konsumentów jest możliwość porównywania warunków zakupu wycieczek w państwach członkowskich. Dyrektywa przyznaje turystom następujące prawa w odniesieniu do biur podróży:
175
COM(93) 378 z 28 lipca 1993.
Traktat o UE; tytuł XI Ochrona konsumenta; Artykuł 129a:l.Wspólnota przyczynia się do osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony konsumenta poprzez: a) działania stosowane na podstawie artykułu lOOa w ramach ustanawiania rynku wewnętrznego; b) działanie szczególne, wspierające i uzupełniające politykę realizowaną przez państwa członkowskie dla ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i interesów ekonomicznych konsumentów oraz dla zapewnienia im odpowiedniej informacji. 2. Rada, działając zgodnie z procedurą określoną w artykule 189b i po porozumieniu z Komitetem Ekonomiczno-Społecznym, podejmuje szczególne działanie określone w paragrafie 1 punkt b). 3. Działanie przyjęte na podstawie artykułu 2 nie stoi na przeszkodzie żadnemu państwu członkowskiemu w utrzymywaniu lub wprowadzaniu ostrzejszych środków ochronnych. Takie środki muszą być zgodne z niniejszym Traktatem. Komisja zostaje o nich powiadomiona.
M. Nalazek, Turystyka w Unii Europejskiej, „Rynek Turystyczny”, 1997, nr 23-24.
M. i R. Łazarkowie, Gospodarka Turystyczna, Warszawa: Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Warszawie 2002, s. 100.