102
4. Dla przedmiotów całkowicie obrabianych za bazę wstępną przyjmuje się te powierzchnie, które mają najmniejsze naddatki. Ułatwia się w ten sposób obróbkę pozostałych powierzchni, gdyż na kompensację możliwych błędów położenia pozostaną większe naddatki.
Podczas wyboru bazy do dalszej obróbki należy się kierować następującymi wytycznymi:
1. Należy dążyć do tego, aby baza obróbkowa pokrywała się z bazą konstrukcyjną i montażową (baza właściwa). Dzięki temu unika się zbędnego zacieśnienia tolerancji wymiarów wchodzących w skład łańcucha wymiarowego.
2. Podczas obróbki dokładnej należy dążyć do zachowania zasady jedności baz, polegającej na tym, że wszystkie operacje obróbki powierzchni dokładnych należy wykonywać po ustaleniu położenia przedmiotu według tej samej bazy.
a b c
Rys. 4.14. Zasady doboru baz obróbkowych do wykonania dwóch małych otworów
3. Powierzchnia bazowa powinna być tak dobrana, aby zapewniała najmniejsze odkształcenie przedmiotu siłami skrawania i mocowania. W tym celu powinna być dostatecznie duża i znajdować się możliwie blisko powierzchni obrabianych.
4. Baza ostateczna - uzyskujemy ostateczne wymiary, należy przyjmować te powierzchnie, od których na rysunku nanosimy wymiary tolerowane, określające położenie powierzchni obrabianej. Przykładem może być wybór bazy do wiercenia dwu otworów w przedmiocie przedstawionym na rysunku 4.14a, którego wymiar h ma dużą tolerancję. Wybór bazy jest uzależniony od tego, który z wymiarów: a, czy a2 należy dokładnie utrzymać. W pierwszym przypadku za bazę przyjmujemy powierzchnię A-A. przy czym duży otwór osadzamy na kołku ściętym, który ustala położenie przedmiotu w kierunku równoległym do powierzchni A-A i umożliwiającym kompensację wymian; h (rys. 4.14b). W drugim za bazę przyjmujemy otwór duży, a kompensację wymiaru h uzyskujemy za pomocą klina (rys. 4.14c).
Wybrany sposób ustalania i mocowania trzeba przedstawić za pomocą symboli, które zebrano w tabeli 4.1.