166
166
wszystkie 3 zadania wiążące się z osadzaniem freza pod warunkiem, że stożki wewnętrzne gniazda i zewnętrzne trzpieni będą miały dokładnie taką samą zbieżność i będą nieuszkodzone na swych powierzchniach. Warunki te w ruchu warsztatowym nie są łatwe do zachowania.
Zakleszczenie można zwiększyć przez dociągnięcie śruby przechodzącej przez otwór wrzeciona na wskroś. Śruba służy również do wysuwania trzpieni z gniazd. W takim silnym zakleszczaniu stożków o małej zbieżności leży jednak ujemna strona gniazd tego typu. Trzpienie często zacierają się z tego powodu i nie dają wyciągnąć z gniazda. Robotnicy z konieczności wybijają trzpienie za pośrednictwem przelotowej śruby i uszkadzają gwinty łączące ją z trzpieniem. Dlatego racjonalniejsze są gniazda o dużej zbieżności, które spełniają dwa pierwsze warunki osadzenia, moment zaś obrotowy przenosi się w nich z wrzeciona frezarki za pośrednictwem klocków (rys. 5.124) na kołnierz trzpienia o stosunkowo dużej średnicy.
Frez można osadzać:
Rys. 5.125. Tuleja redukcyjna do gniazd 7:24
• wprost w gnieździe wrzecio- I na lub na wrzecionie,
• na trzpieniu frezarskim,
• na trzpieniu zabierakowym,
• w oprawce zaciskowej.
Wprost w gnieździe wrzeciona osadza się przeważnie głowice frezowe lub frezy trzpieniowe, w których wielkość trzpienia odpowiada wielkości gniaz-da. Mniejsze wielkości chwytów narzędzia wymagają pośrednie- ] twa tulei redukcyjnych (rys. j 5.125). Korzysta się z tulei re- : dukcyjnych również i wtedy. | gdy typ gniazda różni się od j typu trzpienia. W frezowaniu, z? j
względu na konieczność ścisłego dotrzymania drugiego warunku osadzenia narzędzia (zachowanie geometrycznej osi freza), można zakładać do gniazda jedną tuleję redukcyjną.
Aby zwiększyć wartość przenoszonego momentu obrotowego, osadza się duże głowice frezowe na wrzecionie frezarki, którego zakończenie jest czasami wykształcona j w zewnętrzny stożek o zbieżności 1:3,33 współśrodkowy z wewnętrznym gniazdem o małej zbieżności. Na wrzecionach zaopatrzonych w gniazda o zbieżności 7:24 osadza się głowice za pomocą czterech śrub wpuszczonych we wrzeciono.
Na trzpieniu frezarskim (rys. 5.126) osadza się prawie wszystkie frezy pracujące m frezarkach poziomych, a więc frezy walcowe, tarczowe i kątowe. Składa się on ze stożkowego chwytu, odpowiadającego ściśle wymiarom gniazda wrzeciona, oraz części: