Rys. 16.31. Wytaczadło do otworów kulistych
Spotykane niekiedy otwory kuliste można wykonać za pomocą przyrządów. Przedstawione na rysunku 16.31 wyta-czadło 1 ma w środkowej części zgrubienie, w którym na sworzniu 2 osadzono obrotowo suport 3 noża 4. Na części obwodu suportu jest nacięta ślimacznica zazębiona ze ślimakiem 5, który otrzymuje ruch obrotowy przez stożkową przekładnię zębatą 6 i wałek 7 od kółka palcowego 8.
Należy nadmienić, że wykonywanie otworów kulistych na tokarkach NC z zastosowaniem interpolacji kołowej jest typowym zabiegiem, w którym wykorzystuje się możliwości obrabiarki.
Niektóre z opisanych w punkcie 15.5.5 sposobów obróbki gwintów zewnętrznych nadają się do nacinania gwintów wewnętrznych. Tutaj zwrócimy uwagę na te ich cechy, które są znamienne tylko dla gwintowania otworów.
Nacinanie gwintownikiem stosuje się do obróbki gwintów małych i średnich wymiarów nie przekraczających na ogół 30 mm. Gwinty uzyskiwane tą metodą spełniają wymagania określone 3 klasą dokładności.
Gwintowanie głowicami gwintów wewnętrznych stosuje się znacznie rzadziej niż gwintowanie gwintów zewnętrznych. Ze względów konstrukcyjnych są produkowane głowice tylko z nożami promieniowymi, począwszy od średnicy 25 mm. Zasada pracy głowicy jest podobna do opisanej w punkcie 15.5.5. Po nacięciu gwintu głowica zamyka się, co umożliwia swobodne jej wycofanie z otworu bez potrzeby zmiany kierunku obrotów i jej wykręcania.
Frezowanie gwintów wewnętrznych umożliwia uzyskanie dużej wydajności, ze względu jednak na konieczność wprowadzenia wrzeciona wraz z frezem krążkowym w otwór przedmiotu obrabianego stosuje się je do średnic większych od 25 mm. Metoda ta powoduje pewne skażenie zarysu, które nasila się wraz ze wzrostem kąta pochylenia linii śrubowej gwintu i średnicy frezu. Wada ta ogranicza zastosowanie tej metody tylko do obróbki zgrubnej i kształtującej gwintów mniej dokładnych.
Nacinanie nożem umożliwia uzyskanie gwintów o 2 i 1 klasie dokładności. Zasadniczą wadą tej metody jest duża pracochłonność, wynikająca z potrzeby wielokrotnych przejść noża. W przeciwieństwie do tokarek konwencjonalnych nacinanie gwintów nożem na tokarkach NC jest bardzo efektywne, gdyż wykorzystuje się funkcję gwintowania układu sterowania numerycznego.