Celem dyrektywy 82/470 było usunięcie bariery utrudniającej efektywne prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek w zakresie usług transportowych i działalności biur turystycznych, powodowanej brakiem procesów wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw usług hotelarskich, gastronomicznych, pilotażu, przewodnictwa oraz organizacji i pośrednictwa. Państwa członkowskie zostały wezwane do zniesienia tych ograniczeń oraz do harmonizacji przepisów dotyczących warunków tworzenia biur podróży1.
Kolejna dyrektywa 99/42 zobowiązała państwa członkowskie do usunięcia utrudnień w podejmowaniu działalności i świadczenia usług. Utrudnienia te wynikają z konieczności dokumentowania posiadanych kwalifikacji zawodowych, od których państwa członkowskie uzależniają możliwość prowadzenia działalności i świadczenia usług w dziedzinie turystyki2.
Dyrektywa 99/42 zastąpiła 25 dyrektyw liberalizacyjnych (w tym uchylone dyrektywy 68/376, 68/368, 75/368, 82/470), których celem było zniesienie barier utrudniających podejmowanie działalności i świadczenia usług w zakresie pilotażu wycieczek, przewodnictwa wycieczek, pośrednictwa i organizacji imprez turystycznych oraz usług hotelarskich i 10 dyrektyw przejściowych dotyczących uznawania kwalifikacji.
Dla rozwoju turystyki ważne sąrównież działania Wspólnoty w ramach wspólnej polityki transportowej. W Traktacie z Maastricht w art. 129b pkt. 1 powołując się na cele określone w artykułach 7a i 130a, mając na uwadze umożliwienie obywatelom Unii w pełni korzystać z ustanowienia obszaru bez granic wewnętrznych, postanowiono rozwijać sieci transeuropejskie w dziedzinie infrastruktury transportu, telekomunikacji i energetyki. W pkt. 2 tego artykułu podkreślono, że działalność Wspólnoty będzie miała na celu po pierwsze wspieranie wzajemnych połączeń i współdziałania sieci krajowych oraz ich dostępności, a po drugie związanie wysp, terenów zamkniętych i peryferyjnych z centralnymi terenami Wspólnoty.
Pierwszym dokumentem dotyczącym wspólnej polityki transportowej była Biała Księga z 2 grudnia 1992 roku. Preferowano w niej przede wszystkim zintegrowanie transportu lądowego i ścisłe związanie go z rozwojem gospodarczym oraz ochroną środowiska3.
Wprowadzanie postanowień układu z Schengen wymagało nie tylko przyśpieszenia działań związanych ze swobodą świadczenia usług transportowych, ale również opracowania perspektywicznej strategii rozwoju transportu. Taka strategia rozwoju transportu jest ważna także dla turystyki. Przed opracowaniem strategii Komisja Europejska w „Raporcie na temat działań Wspólnoty na rzecz turystyki”, opublikowanym w kwietniu 1994 r., dokonała analizy rynku wewnętrznego usług transportowych i wyraziła opinię, że rozwój konkurencyjności turystyki powinien wpłynąć na zmianę przepisów Wspólnoty dotyczących przyszłej polityki transportowej4. Postanowiono podzielić strategię na dwie fazy. W pierwszej określić istniejące przeszkody, w drugiej - zaproponować właściwe i skuteczne rozwiązania. Biała Księga „Europejska polityka transportowa do roku 2010 - czas na decyzje” określa jak usprawnić transport turystyczny, jak podnieść jego jakość i uczynić go zrównoważonym. Analiza sektora lotnictwa cywilnego, przedstawiona w tej Księdze, została uaktualniona, tak aby uwzględnić doświadczenia wynikające z ataku na Stany Zjednoczone 11 września 2001 roku5. W Białej Księdze kładzie się nacisk na utworzenie takiej struktury transportowej w UE, która zapewni trwałą mobilność, globalne podejście prowadzące do ulepszania i bardziej racjonalnego wykorzystania infrastruktury, aby poprawić bezpieczeństwo dla użytkowników oraz lepszą ochronę środowiska naturalnego.
Traktaty Rzymskie z 1957 r. nie przewidywały kompetencji Wspólnoty w zakresie ochrony środowiska. Na jego rosnące zanieczyszczenie, państwa członkowskie reagowały podejmując indywidualne działania. Po konferencji ONZ na temat ochrony środowiska w 1972 r. Komisja Europejska zainicjonowała politykę Wspólnoty w zakresie ochrony środowiska. W listopadzie 1973 r. przyjęto pierwszy 5-letni Program Działań na rzecz Ochrony Środowiska. Wraz
183
OJ No L 213 z 21.07.1982 r.
OJ No L 161 z 2.07.1993 r.
COM(92) z 2 grudnia 1992, Przyszły kształt Wspólnej polityki transportowej.
Szerzej: COM (94) 74 z 6 kwietnia 1994 roku: Raport Komisji na temat działań Wspólnoty na rzecz turystyki.
COM (2001) 370 finał z 12 września 2001; COM(2001)665 z 13 listopada 2001 oraz COM(2001)668 z 13 listopada 2001).