choroszyH0

480

22.3. METODY MONTAŻU

Kompletowanie gotowych części może odbywać się w dwojaki sposób: albo dowolnie wybrany przedmiot - z serii jednakowych i wykonanych wg tych samych warunków technicznych - może być połączony z dowolnie wybranym przedmiotem bez dodatkowej obróbki, dopasowywania, dobierania itp., i wtedy mamy do czynienia z produkcją o zamienności pełnej (całkowitej lub stuprocentowej), albo - za pomocą odpowiednich metod montażu - kojarzymy części o rozszerzonej tolerancji, w stopniu nie wykazującym ujemnego wpływu na działanie mechanizmu, i wtedy mamy do czynienia z produkcją o zamienności niepełnej (częściowej). Mimo żc montaż w produkcji o zamienności pełnej jest łatwy, obecnie powszechnie stosujemy produkcję o zamienności niepełnej. Składają się na to korzyści jakie wynikają ze wspomnianego rozszerzenia tolerancji wykonania poszczególnych elemntów.

W przypadku produkcji o zamienności pełnej następuje zmniejszenie kosztów wykonania części o mniejszej dokładności niż w produkcji o zamienności pełnej, mimo że pewna liczba ich nic zostanie połączona, gdyż przy ich kojarzeniu ogniwo zamykające łańcuch wymiarowy przekroczy granicę tolerancji. Wiąże się to również z ułatwieniem montażu jednostek wyższego rzędu. Wówczas występują łańcuchy wymiarowe

0    wielu ogniwach, co prowadzi niekiedy do takiego zacieśnienia tolerancji poszczególnych części, że montaż staje się bardzo trudny, a nawet niewykonalny. W takich przypadkach stosuje się metodę zamienności częściowej lub montaż: selekcyjny, kompensacyjny lub z dopasowywaniem.

1 .Metoda montażu w produkcji o zamienności pełnej opiera się na dokładności wykonania poszczególnych montowanych jednostek. Istotę tej metody rozpatrzymy na przykładzie zespołu pokazanego na rysunku 22.4. Montaż składa się tu z siedmiu części, których wzajemne położenie określono wymiarami^, a wymiar Z ogniwa zamykającego określa wartość koniecznego luzu dla prawidłowej pracy zespołu. Za bazę, od której rozpoczęto budowę łańcucha, przyjęto płaszczyznę czołową korpusu. Przechodząc kolejno każdy wymiar, nadając znak plus wymiarom zwiększającym łańcuch (tj. w prawo—>) i znak minus wymiarom zmniejszającym (tj. w lewm<—), uzyskujemy

A₂ + A\ -A_s -A₇-A₆-A₅ - Z-A₄ -A₃ = 0

skąd

z = A_a + Aj - (A₃ + A₄ + A₅ + A₆ + Aj + Ag).

Z powyższego wzoru wynikają wymiary graniczne

^Zmax ⁼ (^Z1 ⁺ x ^- (^Z3 + A_Ą + A₅ + A₆ + Aj + /ł(j)_mj_n

^Zmin = 041 ^{+ z}2)mi_n “ (^Z3 + A₄ + A₅+ A₆ + A₇ + Ag)_max

1    tolerancja wymiaru zamykającego