CIMG0455

iżytkową, stąd uważane było za żalne (robiono z niego np. drzew-c). Ze względu na jego trwałość ino z niego także —* trumny, aby użej przechowywały się w niej wymianie, aby uchronić coś przed m i zbutwieniem, przechowywali iach z drewna cyprysowego. fs, jako drzewo, był poświęcona świata podziemnego. Stąd na aby wystawiano go pod domami,

;h ktoś umarł. Tak to interpretuje Za symbol śmierci zaś był uwa-tego, że raz ścięty, cyprys już ni-odrasta. Używano więc drewna ivego na stosy, na których palono >fiary ze zwierząt. Palono tak rów-zkie zwłoki. Palące się cyprysowe dawały miły zapach, łagodząc woń palącego się ciała, ałt obelisków pochodzi od naśla-t kształtu rosnącego cyprysu. Nasu-| ©wiem myśl, aby, zwłaszcza w obli-erci, wznosić myśli ku niebu.

GRAF (gr. cheirógraphon - włas-le pisemne zobowiązanie)

,ący w ludzkiej wyobraźni sche-itropologiczny, polegający na tym, (z własnoręczne dokonanie podpisu cności diabła, sprzedaje się własną w zamian za jakieś dobra doczesne lajątek, młodość czy władzę). i współczesnym języku funkcjonuje jako nazwa metaforycznej transak-ędzy określonymi osobami. Dotyczy [jaszcza sytuacji, w której wchodzi l honor, wierność ideałom, poczucie tej godności itp. Znaczenie pojęcia jgrafu” dotjdcajjoświęcenia włas-

ze smutniejszych obyczajów ludzkości, odbywał się na cmentarzu i był wzorowany na ceremonii pogrzebowej. Potem trędowaty musiał opuścić wspólnotę żywych i odejść (por. Ph. Arićs, Człowiek i śmierć, Warszawa 1989, s. 77).

CZAPA

Żargonowe określenie zastrzelenia.

CZARNA BANDERA Z CZASZKĄ Zwykle taką banderę wciągali na maszt piraci morscy. Czaszce towarzyszyło odwzorowanie piszczeli.

CZARNA OPASKA NA RĘKAWIE Jest to znak żałoby. Dla członków rodziny zmarłego noszenie opaski przez pół roku do niedawna było nawet obowiązkiem. Dziś opaskę zastąpiła mała czarna kryza np. na klapie marynarki.

CZARNA ŚMIERĆ

Alegoryczne określenie epidemii, którą powodowała dżuma, zwłaszcza tzw. dżuma płucna. Wywoływał ją prawdopodobnie bakcyl przenoszony przez pchły szczura o nazwie Mus Ratłus.

„Czarna śmierć” pojawiła się w Europie w XI w., a „wygasła” z nieznanych przyczyn na zachodzie Europy w XVIII w. Pozostaje jednak nadal groźna dla Europy Wschodniej (np. w Rosji w 1814 r., na Bałkanach w latach 1828-1829 i 1841 r.).

W1348 r. w Paryżu wybuchła epidemia dżumy na taką skalę, że cmentarze wraz ze swoimi —»grobami zbiorowymi nie mogły pomieścić trupów. Filip de Valois rozkazał założyć nowe cmentarze za miastem i wybrał ogród przy ulicy Saint-Denis. Ogród

O 1V|Ł..._______

ska. W tym czasie, tj. w XVI w. t żeby cmentarze dla zadżumionycl zować za rzeką.

Dżuma, gdy już zapanowała niała wiele ofiar.Np. między 162 w Monachium na 100 zgonóv nych, dżuma dodatkowo pochł w Augsburgu 195, a w Bay Wybuchała najczęściej w Eurc i XVII w. W Besancon (Francj? Dole (Francja) kilkanaście raz dżuma „zaatakowała” Marsy Przeszło połowa ludności tyc jej ofiarą.

Liczba ofiar i częstotliw wania epidemii powodow strach u ludzi. Obraz np. Floi zabarykadowane dom; ce, w które zapuszczają sil by zaopatrzenia albo cza częściej bezlitosny patrol, wyjątkowo, karoca jakie jowanego, któremu zezw na chwilę uwięzienie we Florencja zamarła: nie p resów, nie odprawia nabl tylko celebruje się mszę ulic, czemu przyglądajl z okien przymusowo zai del, Struktury codziennM możliwe, Warszawa 19?

Również i społecze piało na skutek epide śmiercią. Obszerny ob my w książce: J. Krac śmierć. Staropolskie p zy, Kraków 1991.

„Czarna śmierć” I ła wpływ na różne d' wpłynęła na kształt