CIMG4073

pość genomu wirusowego^zmienność i ewolucja wirusów. Bierze się pod uwagę interakcję wirusa i komórki, organizmu i populacji organizmów. U wirusów przenoszonych przez przenosicieli ożywionych uwzględnia się relację między wirusem i przenosicielem oraz przenosicielem i organizmem. Szczególną rolę odgrywają w tych relacjach wirusy krążące w ogniskach przyrodniczych i przenoszone przez zwierzęta, należące do danego ekosystemu, na organizm ludzki, przebywający tam przez dłuższy lub krótszy okres. Świadczy to o ekologicznych powiązaniach wirusów i organizmów żyjących w określonym środowisku naturalnym.

Przedmiotem niniejszej książki są głównie wirusy człowieka, dlatego w tab. 1 zestawiono wirusy kręgowców. Do bliższego omówienia tych rodzin i należących do nich wirusów wrócimy w części szczegółowej niniejszej książki, przedstawiając istotniejsze informacje w zależności od znanej lub prawdopodobnej roli danych wirusów w patologii człowieka. Oczywiście informacje na te tematy będzie mógł Czytelnik znaleźć w odpowiednich rozdziałach „Części podstawowej”, zwłaszcza związanych ze strukturą wirusów, immunologią zakażenia, możliwościami diagnostycznymi i terapeutycznymi.

Tabela 1. Rodziny wirusów kręgowców

Wirusy DNA

Wirusy RNA

Poxyiridae (wirusy ospy i krowianki) Herpesviridae (wirusy Herpes simplex typów 1 i 2, cytomegalii, Varicella-zoster, Epstei-na-Barr, herpes typów 6, 7, 8) Adenoriridae (adenowirusy człowieka różnych typów) Popovaviridae (wirusy brodawczaków człowieka) Parygyiridae (wirus B19) Hepadnaiiridae (wirus wirusowego zapalenia wątroby typu B)

Reoviridae (rotawirusy) Paramyxoviridae (wirusy odry, nagminnego zapalenia ślinianek przyusznycb, RS) Rhabdoviridae (wirus wścieklizny) Filoviridae (wirusy Ebola i Marburg) Orthomyxoriridae (wirusy grypy A i B) Bunyaviridae (wirus Han tan) Arenaviridae (wirus LCM) Pjćornayiridaę (wirusy poliomyelilis. Coxsackie, ECHO, wirusowego zapalenia wątroby ty-pu A) Caticiyiridae (wirus Norwalk) Astrowidae (wirusy zakażeń żołądkowo-jelilo-wych) Coronaviridae (koronawirusy człowieka) Ftaviviridae (wirusy żółtej gorączki, Dengue, kleszczowego zapalenia mózgu) Togańridae (wirus różyczki) Retroviridae (HIV typów 1 i 2)

W nawiasach wymieniono przykłady wirusów szczególnie istotnych dla patologii człowieka. Bliższe dane - p. odpowiednia rodzina w części szczegółowej.

Klasyfikacja nie jest zakończona. Na jej formowanie należy patrzeć jak na proces ciągły, zależny od nowych informacji. Prowadzi to do powstawania nowych rodzin, podrodzin itd., do przemieszczania określonych wirusów, do ich logicznego i uzasadnionego umiejscowienia. Istotna jest też informacja towarzysząca określonemu wirusowi. Cenną wskazówkę zawarli w ostatnim wydaniu Murphy i wsp. (1995), wskazując na katalog szczepów (Catalogue of Animal Yiruses and Antisera, Chlamydiae and Rickett&ia, 1990, USA), gdzie podane są zasadnicze dane odnośnie do określonego wirusa, pozwalające np. na prawidłową identyfikację innych izolacji własnych. Prawidłowa identyfikacja wirusa (lub odpowiedzi immunologicznej na jego obecność w organizmie) ma właśnie bezpośredni związek z taksonomią. Ma więc taksonomia znaczenie i dla diagnostyki zachorowań i zakażeń. Najbardziej uniwersalnie ujmując, odnoszenie określonej izolacji do rzeczywistego standardu jest ważne przede wszystkim dla laboratorium referencyjnego, stawiając zatem przed takim laboratorium ważny (i kosztowny) problem posiadania niejako „w pogotowiu”, a w każdym razie w odpowiednim przechowywaniu, szczepy wirusów, do których wynik może być (i/lub powinien być) porównany. Oczywiście często się zdarza, że rozpoznanie jest stawiane wyłącznie na podstawie objawów klinicznych lub na podstawie objawów klinicznych i aspektów epidemiologicznych. Jednak (p. rozdz. 10 1 Diagnostyka wirusologiczna) dopiero identyfikacja wirusa, a przynajmniej reakcji swoistych na tego wirusa pozwala na rzeczywiste rozeznanie przyczyny, a więc w tak powszechnym zastosowaniu taksonomia staje się podstawą rozpoznania i wymiany uzasadnionych informacji.