Cogito pejzaż�

POL.SK.I - UOSTNA MATURA

Ogród Claude'a Moneta, Giverny, Francja

wrażenie z chwili dnia - świtu, który zmienia kolory, kojarzone zwykle z barwą wody, nieba czy łodzi.

PrzykTad z literatury

Przykładem impresjonistycznego krajobrazu naszkicowanego nie pędzlem malarza, lecz piórem poety jest tatrzański pejzaż opisany w wierszu młodopolskiego autora Kazimierza Przerwy-Tet-majera „Widok ze Świnicy do Doliny Wierch-cichej". Ten utwór, zaliczany do klasyki liryki pejzażowej, ukazuje subiektywne wrażenie twórcy podziwiającego górski krajobraz.

Jest on prześwietlony słońcem, mglisty.

„Skrzy się i mieni" potok określony jako srebronotęczowy sznur, skrzy się niebo (oddano grę świateł!), las, góry i trawy są zielone, ściany skał i głazy ciemne.

Ten pejzaż wywołuje określone wrażenia i uczucia poety. Jest to krajobraz uchwycony z jego perspektywy, subiektywnie, jak na impresjonistycznych obrazach.

Wnioski:

Zarówno dzieło Tetmajera, jak i dzieło Moneta, ukazują pejzaż jako subiektywną wizję artysty, w której nieprawdopodobnie ważne jest indywidualne wrażenie i moment, w którym uchwycono krajobraz. Nacisk kładzie się na grę światła i zmieniające się pod jej wpływem kolory.

Podsumowanie:

Pejzaże ukazywano w sposób mniej lub bardziej subiektywny, niekiedy z wręcz fotograficzną precyzją,

niekiedy jako sumę wrażeń malującego (tak jest w przypadku obrazu Moneta).

O co może zapytać komisja w rozmowie ze zdającym?

•    O założenia sztuki impresjonistycznej (chwytanie przelotnego wrażenia, subiektywizm, a nie obiektywna ocena, chwytanie wielobarwnych refleksów, uwaga skupiona na grze świateł, częste operowanie błękitem i fioletem, postrzeganie kolorystyki subiektywnie w zależności od pory dnia, oświetlenia).

•    Źródła terminu impresjonizm (krytyk złośliwie napisał w recenzji wystawy artystów nazwanych później impresjonistami: „Wystawa Impresjonistów" - to określenie, w założeniu autora drwiące, stało się nazwą nowego kierunku w sztuce).

ęJcoblb ótiM Coi00OIb(j /n/0gf(j6(j pojo/ui/ó só&

M    MtjMOdzi/bLuC/zHjlof?

•    Fragmenty „Chłopów" Władysława Reymonta (są tam elementy obrazowania impresjonistycznego).

•    Inny wiersz Kazimierza Przerwy-Tetmajera „Melodia mgieł nocnych nad Czarnym Stawem Gąsienicowym" (przykład liryki pejzażowej z impresjonistycznym obrazowaniem).