Zasada stopniowania
Zasada stopniowego zwiększania obciążenia treningowego prowadzi do wytwarzania takiego stanu wy trenowania organizmu, który umożliwia osiągnięcie wyniku na najwyższym poziomie. Stopniowanie nakazuje dawkowanie bodźców treningowych w ten sposób, aby następny bodziec był stosowany wtedy, kiedy organizm przyzwyczaił się do poprzedniego słabszego. Organizm reaguje na najróżniejsze obciążenia. Należy tak dobierać ćwiczenia, by rozwijały określone funkcje organizmu. Dlatego W poszczególnych dyscyplinach sportu trening zachowuje zawsze swą odrębność.
Bodźce skierowane na poszczególne organy musi cechować odpowiednia siła i charakter. Podniety zbyt słabe nie mogą wywołać właściwej reakcji organizmu, zbyt silne mogą spowodować znaczne osłabienie mechanizmów przystosowawczych. Wynika z tego, że tylko odpowiedni dobór ćwiczeń i odpowiednie ich dawkowanie spełniają założenia treningu.
W piłce nożnej stopniowe zwiększanie obciążenia treningowego odbywa się na określonych etapach szkolenia. W okresie przygotowawczym dochodzi do stopniowego podnoszenia obciążenia i zwiększania wydolności poszczególnych systemów organizmu zawodnika.
Specjalne miejsce w treningu współczesnym zajmuje sprawa maksymalnego obciążenia organizmu. Ten sposób intensyfikacji funkcji organizmu zależy w znacznej mierze od stopniowego zwiększania natężenia wysiłku i podniet. Maksymalne obciążenie organizmu może być stosowane, np. w tygodniowych cyklach treningowych, raz w tygodniu.
Zasada stopniowania ma duże znaczenie dla planowego wzrostu mistrzostwa sportowego całych drużyn lub poszczególnych zawodników.
Zasada specyficzności treningu
Jakkolwiek we wszystkich dyscyplinach sportu obowiązują pewne wspólne zasady, to jednak specjalistyczne formy ćwiczeń najskuteczniej rozwijają niektóre cechy organizmu. Aby piłkarz uzyskał wytrzymałość, nie wystarczy, by biegał po kilkanaście kilometrów dookoła boiska lub nawet stosował trening długodystansowca. Wytrzymałość długodystansowca i piłkarza jest bowiem różna. Liczne przykłady z rozmaitych dyscyplin sportu wskazują na konieczność stosowania w treningu dużej ilości ćwiczeń specjalistycznych, tzn. maksymalnie zbliżonych do charakteru danej dyscypliny wyrażanego podczas zawodów.
Zasada specyficzności treningu powinna być szeroko stosowana ze względu na zachodzące w organizmie procesy fizjologiczne i biochemiczne. Wykonywanie pewnych ruchów powoduje np. zjawisko torowania w drogach nerwowych. Polega ono na łatwiejszym przewodzeniu impulsów nerwowych przy następnych bodźcach. Pobudzenie określonych dróg nerwowych, wywołujące zjawisko torowania, można osiągnąć właśnie przez ćwiczenia maksymalnie zbliżone do określonej dyscypliny sportu. Podobnie daje się zauważyć specyficzność reakcji biochemicznych zachodzących w tkance mięśniowej przy różnych wysiłkach fizycznych. W biegach krótkich np. przeważają energetyczne procesy beztlenowe, a w biegach długich — tlenowe. Zatem rozwój szybkości będzie zależał od potencjalnych możliwości energetycznych procesów tlenowych. Zrozumiałe jest, że procesy beztlenowe rozwijają się najskuteczniej przy wysiłkach krótkich, a procesy tlenowe przy wysiłkach długich [27].
2. WPŁYW TRENINGU W PIŁCE NOŻNEJ NA ORGANIZM
Wpływ ćwiczeń fizycznych na organizm zawodnika staje się widoczny po pewnym okresie czasu. Ćwiczenia fizyczne właściwie dobierane, systematycznie i w racjonalny sposób stosowane, przyczyniają się do powstawania progresywnych zmian morfologicznych i funkcjonalnych. Wymienimy niektóre z nich [26]:
Zmiany w funkcjonowaniu układu nerwowego
1. Zwiększenie siły pobudzania i hamowania.
2. Utrzymanie równowagi między procesami pobudzania i hamowania (b. ważne przy doskonaleniu koordynacji ruchowej,
reakcji na nieustannie zmieniające się sytuacje na boisku).
Zmiany w układzie ruchowym
1. Układ kostny:
— przyspieszenie prawidłowego rozwoju kości (grubość, długość),
— korzystny wpływ na strukturę kości (zwiększanie ilości osteonów, zmiana struktury belek kostnych),
— zmiana składu chemicznego kości (zwiększenie substancji organicznych, soli mineralnych),
— większa odporność i wytrzymałość kości na urazy mechaniczne.
2. Układ mięśniowy:
— przyrost masy mięśniowej (intensywniejsza synteza białek w mięśniach),