CCF20130211024

stosunku siły względnej do ciężaru ciała i przyrostu ciała do siły j bezwzględnej potrzebne jest do wyboru odpowiednich metod treningu siłowego w poszczególnych dyscyplinach sportu. Wiadomo bowiem, że siła względna jest odwrotnie proporcjonalna do ciężaru ciała, tzn. że wraz z przyrostem ciężaru ciała wzrasta bezwzględna wartość siły, a wartość względna maleje.

Ogólnie wszystkie ćwiczenia siłowe dzieli się na 2 grupy:

1)    właściwe ćwiczenia siłowe, do których można zaliczyć przede wszystkim różne fazy wyciskania, ćwiczenia izo-metryczne, przeciąganie liny, niektóre ćwiczenia gimnastyczne itp.;

2)    ćwiczenia szybkościowo-siłowe obejmujące rzuty, pchnięcia, skoki i inne ćwiczenia o charakterze dynamicznym [47].

U piłkarzy wyrabianie siły opiera się przede wszystkim na sto- j sowaniu ćwiczeń siłowo-szybkościowych, w których wynik zależy i przede wszystkim od szybkości skurczu mięśni. Stosowanie tego rodzaju ćwiczeń nie powoduje nadmiernego wzrostu masy mięśniowej. Toteż w treningu piłkarza w celu rozwijania siły specjalistycznej stosuje się ćwiczenia dynamiczne z małym i średnim obciążeniem (do 50% normalnego ciężaru ciała) przy użyciu najrozmaitszych przyborów (małe ciężarki, piłki lekarskie) i przyrządów (drabinki, ławeczki) oraz ćwiczenia ze współćwiczącymi.

Najczęściej stosujemy ćwiczenia dynamiczne (podniesienie wartości siłowo-szybkościowych) i ćwiczenia izometrycz-n e (statyczne) w celu osiągnięcia szybkiego wzrostu masy mięśni i i siły.

W. Zaciorski podaje trzy różne sposoby wyrabiania siły [52]:

1)    podnoszenie małego ciężaru (aż do osiągnięcia stanu wyczer- ! pania), w miarę nasilania się zmęczenia włącza się większa ilość włókien mięśniowych (ćwiczenia z ciężarkami),

2)    podnoszenie krańcowego ciężaru,

3)    podnoszenie małego ciężaru z maksymalną szybkością.

W praktyce stosuje się najczęściej następujące metody treningu siłowego:

I.    Dynamiczne:

—    metoda ciężkoatletyczna,

—    tzw. system ,,body-building”,

—    trening obwodowy,

—    trening wytrzymałościowo-siłowy.

II.    Statyczne:

—    trening izometryczny.

III.    Mieszane:

—    dynamiczno-statyczne.

Wspomniane metody różnią się między sobą przede wszystkim:

—    charakterem pracy,

—    wielkością pojedynczego obciążenia lub oporu,

—    liczbą powtórzeń,

—    liczbą serii,

—    długością przerw wypoczynkowych między seriami,

—    tempem wykonywania ćwiczeń.

Do przykładów kształtowania siły u piłkarzy wrócimy jeszcze przy omawianiu metod treningowych.

Szybkość

Szybkością nazywamy zdolność szybkiego wykonywania określonej pracy w odpowiednim czasie. Najczęściej wyróżniamy trzy rodzaje szybkości [52]:

1)    szybkość pojedynczego napięcia mięśni,

2)    szybkość następujących po sobie czynności ruchowych,

3)    szybkość reakcji.

Podstawę szybkości fizjologicznej stanowi związek zasadniczych procesów nerwowych — pobudzania i hamowania. Szybkie przejście od stanu pobudzenia do hamowania i odwrotnie umożliwia szybkie działanie mechanizmu napinania i rozluźniania mięśni, przyczynia się do odpowiedniej koordynacji antagonistycznych grup mięśniowych.

Na szybkość wpływa zresztą jeszcze szereg innych czynników: warunki wewnętrzne (właściwości wrodzone, proporcje budowy ciała), przygotowanie fizyczne (stan wytrenowania), stan psychiczny (mobilizacja woli w walce ze zmęczeniem) i warunki zewnętrzne (stan pogody, temperatura, ciśnienie), stan boiska (mokre, twarde, piaszczystej. Przy kształtowaniu szybkości nie można zapominać, że wybrane ćwiczenie należy powtarzać z optymalną lub maksymalną szybkością i to do pierwszego zmęczenia. Jeśli mamy wyrabiać u zawodników szybkość, należy pamiętać, że przebiegane odcinki zawodnik powinien pokonywać w pełni sił i świeżości. Przy narastającym zmęczeniu towarzyszącym powtarzaniu przebieganych odcinków lub przy stosowaniu innych intensywnych lub obciążeniowych ćwiczeń — nie kształtuje się już szybkości, lecz szybkość wytrzymałościową.

Często spotykamy się z określeniem szybkość ogólna (cechy wrodzone, wyuczona umiejętność przyspieszania na rozmaitych odcinkach trasy) i szybkość specjalna (pozycje startowe, typy przebieganego odcinka, szybkość zatrzymania się, zmiany kierunku, szybkość strzału, podania, zwodu itp.).

W piłce nożnej ważna jest przede wszystkim szybkość reakcji (czas jaki upływa od momentu zadziałania bodźca do wy-

49

4 — Piłka nożna — trening