DSC00041 (34)

164 Ćwiczenie 12

metaliczne, spawy, zawaleowania, zatocia} w trakcie eksploatacji (wżery korozyjne, zarysowania, uderzenia pots^^^Bą^łGifealoy' zgniot, mikropęknięcia). W miejscu koncentracji naprężeń ’(Kp. przed czołem mikropęknięcia) następuje uplastycznienie materiału wy^$i®§l Icfflńdgd    granity plastyczno

ści.

W przypadku istói^ącego jut mitkrępę^j^Sa fekdMs ae ono powiększać z każdym cyklem Obci^żeruŁ, poWodhjąć Stopniowe zmniejszacie się czynnego przekroju i tym samym Wż^t rzeczywistych ńl®zą|eńw nim panujących. Pęknięcie będzie się powiększać coraz szybciej, aż naprężenia w pozostałej części przekroju osiągnę, wartofć przekraczającą R_m lub    pęknięcie w sposób nagły rozsze

rzy się na tę część przekroju, trocząc tzw. przełomresztkowy.

Gdy element poddany cyklicznym obciążeniom jest wolny od mikropęknięć. proces zmęczeniowy trwa dłużej, gdyż S|^iii^W#idłiigŁ pas musi upłynąć, zanim w pobliżu jakiegoś    ślę mikropęknięcie.

W rezultacie często pławie cały    materiału jnst związany

z procesem Mcja® pęknięcia i trwałość elementu może być o rząd wielkości większa niż » poprzednio p^^mm przypadku.

Jeżeli napr^enia nomtoalnf ^nś^ljduidB^’ fgś^a@Sa|ht granicę plastyczności, to mówimy 0 Ł^zeMmskoc^MoWym¹ przy którym-liczba cykli powodu-jąca zniszczenie zmęczeniowe nie przekracza 10⁴. W początkowym okresie zmęczenia niskocykłowego mamy <p? ^mienia z makroskopowym odkształceniem plastycznym, które    około 45° do kierunku

działania naprężeń normalnych,    bńzflfoml powstały w wyniku zmęczenia

niskocyklowego różni się od klasycznego przełomu zń^^diiowegm

Z tego, co powyżej powiedziano, wynika, iż podstawowym sposobem zapobiegania zmęczeniu materiałów j^^^Mnire^lbów powodujących koncentrację naprężeń. Jak można przypuszczać,    W/trzmiałośai doraźnej materiału

powoduje także zwiększenie jego wytrzymałości zmęczeniowej. Jest to jednak prawdziwe tylko do pewnego, poziomu wytrzymałości doraźnej, gdyż nadmierne umocnienie materiału powoduj,e^ijpięjszeąiie wytrzymałości zmęczeniowej.

Przełomy zmęczeniowe ee|Me charakter^    pozwalajmy zazwy

czaj je rozpoznać na pierwszy rzut owa. Przełom taki składa się z dwóch różniących Się wyraźnie części; .(nys.    xz.eczywi^go przełomu zmęczeniowego

z miejscem inicjacji- pęknięcia, zwanym ogniskiem przełomu, i z rozchodzącymi się od mego liniami spoczynku oraz przełomu resztkowego.

Linie spoczynku są wypikiem zmiany kierunku rozchodzenia się pęknięcia zmęczeniowego, np. na skutek przerwy w obciążeniu (stąd nazwa: linie spoczynku). Przełom resztkowy : powstaje, w momencie, gdy w wyniku postępu pęknięcia zmęczeniowego przekrój elementu 2mnj@jsM-»się na tyle, że naprężenia w pozostałej jego częścipt^ekraczająigranicę wytrzymałości doraźnej.

Udział powierzchni -przełomu resztkowego w całej powierzchni przekroju pozwala oszacować, jaki był poziom sił działających na przekrój (wytrzymałość ma-