DSC00043 (28)

166 ćwiczenie 12

166 ćwiczenie 12

Rys. 12.5. Typowy wykres zużycia ilustrujący zróżnicowanie jego intensywności w poszczególnych stadiach: 1 - docieranie, 2 - zużycie ustalone, i 1 zużycie przyspieszone

piają się i są odrywane od łoża w wyniku przemieszczania się współpracujących części. Mamy wówczas do czynienia z tzw. zużyciem adhezyjnym.

Gdy oderwane i przeważnie utlenione cząstki mikronierów-ności, pyłu, kurzu, piasku dostają się międży współpracujące powierzchnie i, będąc zazwyczaj twardszymi, powodują ich mikroskrawanie (bruzdowanie), mamy do czynienia z typowym mechanizmem zużycia ściernego. Środkowy odcinek omawianej krzywej reprezentuje okres zużycia ustalonego, końcowy zaś, wskazujący na ponownie przyspieszone zużycie, wynika ze znacznych zmian w mikrostrukturze i geometrii warstwy wierzchniej, które nastąpiły w wyniku długotrwałego tarcia.

Charakterystyczny obraz zużycia ciernego powstałego na powierzchni łańcucha rozrządu"pókażano nń rys. KLoe

Rys. 12,6. Ślady zużycia widoczne na powierzchni łańcucha rozrządu (pow. 2000x, SEM; fot K. Jóźwiak)

, Wartość zużycia Względnego, a więc odniesionego do jednostkowych wartości si|y docisku i drogi tarcia, zależy od struktury materiału, jednak w praktyce zużycie najłatwiej można przewidzieć, znając jego twardość. Istnieje prosty, eksperymentalny wzór wiążący zużycie względne z twardością: