DSC00039 (29)

162

Ćwicicaie 12

Przy kład przełom

między krystalicznego pokazano na rys. 12.2 (fragment w środku zdjęcia ma nieco inny charakter). Znaczny udział procentowy przełomu o charakterze kruchym w całej jego powierzchni wskazuje na niewielką odporność materiału na pikanie i niewielkie wartości K\_c i udamości.

Rys. 12.2. Przełom międzykrystaliczny węglowej stali konstrukcyjnej (pow. 100x; fot. K. Jóźwiak)

Przełomy o charakterze plastycznym (rys. 12.3) cechuje znaczne rozwinięcie powierzchni i nieregularny charakter.

Zmęczenie

„Zmęczenie materiału” jest pojęciem obecnie często używanym w mediach, jednak hie zawsze towarzyszy temu dostateczna świadomość, co ono w rzeczywistości oznacza. Otóż podobnie jak w przypadku zmęczenia organizmu człowieka, na proces zmęczenia składają się dwa zasadnicze elementy: obciążenie i czas, przy czym istotne jest, aby obciążenie, a więc i panujące w materiale naprężenia, miały charakter cykliczny. Typowymi elementami podlegającymi zmęczenia są części obracające się lub drgające, takie jak wały, części silników i układów' jezdnych pojazdów. Zmęczenie materiału, w odróżnieniu od wyżej omówionego kruchego pękania, rozpoczyna się, gdy współczynnik intensywności naprężeń K jest mniejszy od krytycznej wartości współczynnika naprężeń a poziom napeę-