DSC00150 (16)

(będzie ona omówiona w dalszej części opracowania) nie jest dziwne, po-nieważ w ujęciu gotówkowym zyskała ona na precyzyjności. Fundusze są definiowane jako gotówka i jej ekwiwalenty, co obok waloru precyzyjności zwiększa również możliwość porównywalności. Było to wyjątkowo trudne do osiągnięcia w podejściu funduszowym. Dodatkowo wprowadzony podział na rodzaje działalności (możliwy również w ujęciu Funds flow) daje większą przejrzystość informacyjną.

W związku z istotnym faktem powszechnego przesunięcia nacisku z podejścia funduszowego na podejście pieniężne (kasowe) warto przed przystąpieniem do analizy metodologii przyjętej w warunkach polskiej rzeczywistości gospodarczej rozważyć kilka istotnych elementów, wpływających na kształt oraz interpretację przepływów środków pieniężnych:

I definicję grupy środków pieniężnych (w kontekście szeroko stosowanych na zachodzie pojęć: gotówka i ekwiwalenty gotówkowe),

I podział przepływów pieniężnych według rodzajów działalności,

! metody sporządzania rachunku przepływów pieniężnych.

Jako środki pieniężne posiadane przez dany podmiot gospodarczy rozumieć należy zarówno gotówkę w kasie, jak i środki pieniężne na rachunkach bankowych, także w postaci depozytów krótkoterminowych. M. Gottlieb i W. Lewczyński argumentują ten fakt:*

Dla użytkowników informacji o przepływach gotówkowych firmy nie jest istotne czy środki pieniężne znajdują się w zakładowej kasie, na bieżącym rachunku bankowym, czy też mają przejściowąformę ekwiwalentów gotówki. Chodzi tylko o to, aby te ostatnie wykazywały dwie istotne cechy:

a)    były łatwo wymienialne na konkretną kwotę gotówki,

b)    miały bliski termin wymiany, a tym samym stabilną wartość rynkową, niepodatną na zmiany stopy procentowej.

W standardach dotyczących rachunku przepływów pieniężnych, jako ekwiwalent gotówki traktowane są z reguły krótkoterminowe papiery wartościowe, których termin wymiany na gotówkę nie jest dłuższy niż 3 miesiące od daty nabycia. Przykładem mogą tu być standardy: amerykański i brytyjski. Oczywiście, w sytuacji, gdy pewne pozycje są traktowane, jako ekwiwalent gotówki i jako taki wykazywane w rachunku ¹ przepływów pieniężnych, muszą być one wykazywane w bilansie w grupie środków pieniężnych, a nie w pozycji lokat krótkoterminowych.

Reprezentatywne dla całej grupy sprawozdań z przepływów pieniężnych mogą być definicje gotówki i jej ekwiwalentów przedstawione w standardzie IASC:*

1)    gotówka obejmuje środki pieniężne w kasie i na bieżących rachunkach depozytowych w banku,

2)    ekwiwalenty gotówki, to krótkoterminowe lokaty pieniężne o wysokim stopniu płynności, które z łatwością mogą być zamienione na dającą się określić kwotę gotówki i charakteryzują się nieznacznym stopniem ryzyka zmiany wartości,

3)    przepływy pieniężne to wpływy i wydatki gotówki oraz jej ekwiwalentów.

Ekwiwalenty gotówki według standardu IASC:^{2 3}*

I utrzymywane są raczej w celu zawierania umów krótkoterminowych, niż lokal kapitałowych, lub w innych celach. Aby lokata została uznana za ekwiwalent gotówki, musi być możliwa łatwa jej zamiana na dającą się określić kwotę gotówki, a ryzyko zmiany wartości powinno być mało znaczące. Stąd zazwyczaj lokata kapitałowa uznawana jest za ekwiwalent gotówki tylko wtedy, gdy krótki jest jej termin płatności, powiedzmy 3 miesiące, lub mniej, od daty nabycia. Z gotówkowych ekwiwalentów wyłącza się lokaty w kapitał własny, dopóki nie są one same w sobie ekwiwalentami gotówki, na przykład w przypadku nabytych akcji uprzywilejowanych o krótkim terminie płatności oraz z określoną datą wykupu."

Pożyczki bankowe są zaliczane przez IASC z reguły do działalności finansowej. Jednak z uwagi na fakt, iż w niektórych krajach kredyty w rachunku bieżącym (przekroczenia na rachunkach bankowych - ang. overdrafts), których spłata następuje na żądanie, tworzą integralną część zarządzania środkami pieniężnymi podmiotu, kredyty te mogą być zaliczone do ekwiwalentów gotówki. Cechą charakterystyczną takiego porozumienia z bankiem jest fakt, że saldo bankowe często zmienia swój charakter z dodatniego na ujemne.

Do przepływów pieniężnych IASC nie zalicza zmiany charakteru pozycji z gotówki na gotówkowy ekwiwalent i odwrotnie, ponieważ elementy te są częścią zarządzania środkami pieniężnymi podmiotu, a nie składnikiem działalności operacyjnej, inwestycyjnej czy finansowej.

1

Gottlieb M., Lewczyński W.; Cash Flows, sprawozdanie z przepływu gotówki w praktyce USA i w warunkach polskich, Instytut Przedsiębiorczości, Sopot 1993, s. 10;

2

   Por. szerzej: International Accounting Standard No 7, Cash Flow Statements, IASC, grudzień 1992, s. 7-8;

3

   Tamże, s. 7;