niAOMOIA I WnCJA MYCHOANALIIVKA
148
nawet MfsiMcj ugruntowanego znaczenia ludzkich zachowań... jest tak powszechnym i/ośwlatfcronieni, Ze osttłlomlojflcym Jost widzieć. Jak bardzo wymiar ten Jost zapomniany (Samtwiom III, itr. 32).
W pracy z neurotykami często Jesteśmy świadkom! ewolucji ich pragnień. fantazji, wartości I przekonań. Oczywiście, Inercja, na Jaka natykamy się w pewnych obszarach życia neurotyka może nas zniechęcać, częściej Jednak mamy do czynienia z neurotycznymi pacjentami, którzy ze zdumieniem odkrywają, z Jaką łatwością przyszło Im odrzucić tożsamość I Idee. które Jeszcze nie tak dawno wydawały im się centralna dla ich .osobowości”. Naj/aciokioj-szy obrońca męskości wkrótce odkryje w sobie tendencje homoseksualne. najzagorzalszy orędownik więzi rodzinnych zerwie kontakt z rodzicami, itp. Identyfikacje Ja (ego) rozpadają się, w ich miejsce tworzą się nowe. a pragnienie w większym stopniu może podążać własnym kursem.
Psychotyka, z kolei, charakteryzuje inercja, brak ruchu, brak <*ałektyki myśli i zainteresowań. Obsesyjny również skarży się czasem na ciągłą obecność tych samych myśli. Jednak w trakcie terapii przynajmniej niektóre z Jego poglądów radykalnie się zmieniają, podczas gdy inne. bliżej związane z symptomami, zmieniają się nieco wolniej, Jeżeli zmieniają się w ogóle. Jednak psychotyk wielokrotnie powtarza te same frazy. Powtarzanie zastępuje tłumaczenie. Me ma miejsca dla .dialektyki pragnienia*. W psychozie w ogóle nie ma ludzkiego pragnienia. Tam. gdzie brakuje struktury Języka, tam również brakuje pragnienia. Tam. gdzie me ma wyparcia - gdzie przejrzystość (transparency) nie ustąpiła miejsca wynikającej z wyparcia meprzejrzystoścł (opacity) dotyczącej moich własnych myśli i uczuć - nie ma pytań, nie ma miejsca na zadumę: nie mogę kwestionować ani mojej przeszłości, ani moich motywów, ani nawet moich myśli i snów. One po prostu są.
mtw
U9
Lćcmig Psychoz: Analiza Przypadku
Nębifdritlnitfytiiwpśtkltott których wltMjost nojbiitdilęjtiiilworsM -im, SmlwtM Wrllkitcp, 1959
Łacin nic tylko proponuje całkowicie nowy sposób rozmieś psychoz, mic równie/ podwaliny pod ich terapię .Nie oznacza lo, rzecz jasna - o czymjuł wcześniej wspominałem - te w ftp przekonaniu psychoanaliza iwie liagodiió lub uyleczyó psychozę . a twfc.fr możliwo jest wprowadzenie funkcji ojcowskiej u pa clenia, u którego funkcja la nie została dotychczas wprowadzona, lecanw żadnym wypadku me oczekuje, byśmy po upływie, na przy kład, dwudziestu lat wciąż mieli nadzieję na nazwanie pragnienia matki Iw obydwu znaczeniach - zarówno pragnienia matki przez dziecko, jak teł pragnienia dziecka przez matkę), a tym samym na ukonstytuowanie tegoł pragnienia jako zakazanego i wymagającego wyparcia.
Wedle naszej najlepszej wiedzy nie mołna strukturalnie zmieni porządku symbolicznego, w którym brakuje najważniejszego elementu (Imienia Ojca). Porządek ten mołna jednak wesprzeó będł .uzupełnić (by uiyó terminologii ima) innym porządkiem.
W swoich wczesnych pracach, lacan wskazuje na porządek wy-obraienlowyjako ten, którym moiemy się poskrłyó, by zakryó dziurę w symbolicznym. Co więcej, według Ima, to właśnie wyobrażeniowe - w tym wypadku naśladowanie Innych - często pozwala psychotykowi doiyó wieku lat dwudziestu będł trzydziestu bez ,epizodu' psychotycznego. A zatem, mówiąc niezwykle pobieżnie, celem pracy byłoby przywrócenie takiej stabilności porządku wyobrażeniowego, jaka charakteryzowała ten porządek przed załamaniem psychotycznym,111
W tym miejscu nie jestem ty stanie gmtrrlijsoplsaó Im .. newskiego podejścia do terapii psychoz. WymalUy to bowimijlI wprowadzenia zbyt wieki nowych koncepcji i pofMmlast tĄj,i 7/ przytoczę pokrótce historię psychotyka leczonego przez dwóch różnych psychoterapeutów. Przypadek ten staimló będzie ilustrację kilku tez Lacana dotyczących psychozy i możliwości jej leczenia.