W literaturze można spotkać stwierdzenie, że nigdy nie należy projekt I systemu informacyjnego bez możliwości tworzenia dziennika, który ||Jf| stawowym elementem śladu rewizyjnego. Związane jest to z tym, że dzieną' umożliwia6:
• odtworzenie danych w razie utraty zbiorów,
• sprawdzalność informacji wynikowych,
S czytelność zapisu.
Całkowite zaniechanie funkcji dziennika prowadzi do utraty śladu rewizyt nego i podważa cechę sprawdzalności oraz wiarygodności ksiąg rachunkowy^ I Ślad rewizyjny musi zapewniać systematycznie tworzoną lub możliwą do otrzy. I mania na żądanie postać czytelną, prowadzącą do zapisu danej, aż do jej ujęcia I w postaci informacji wynikowej oraz w odwrotnym kierunku.
Obok funkcji zachowania śladu rewizyjnego można wymienić jeszcze jed- I ną istotną zaletę dziennika, a mianowicie: możliwość tworzenia dowolnych przekrojów informacyjnych zgodnie z metodą bilansowania zdarzeń gospo- I darczych. Może to jednak nastąpić tylko w systemach komputerowego przetwa- I rzania danych, w których tworzy się zbiory (bazę) poszczególnych dowodów I księgowych. Proces przetwarzania danych księgowych powinien być tak zorga- I nizowany i zaprogramowany, by można było prześledzić przebieg poszczegól- 1 nych danych przez cały cykl przetwarzania (od wprowadzenia aż do uzyskania K| informacji wynikowych). Raz wprowadzone dane powinny być agregowane dla I różnych zastosowań. Ponadto w celu pomnażania wartości kapitału jest nie- I zbędne przedmiotowe traktowanie przedsiębiorstwa. Oznacza to, że działania I (operacje gospodarcze) powinny być podporządkowywane wyznaczonym celom, I i właśnie w działaniach powinna przejawiać się przedsiębiorczość. Jest to zgod- I ne z rozwojem modeli ewidencyjnych, który zmierza w kierunku rozpoznania procesów (strumieni ekonomicznych). W związku z tym podstawą organizacji I rachunkowości jest wykorzystanie przyczyn (zdarzeń gospodarczych) kształtujących określone informacje rachunkowe. Wszechstronne opisywanie transakcji gospodarczych umożliwia jednoczesne zapisywanie określonych cech we wszystkich zbiorach systemu rachunkowości, a w konsekwencji pozwala zestawiać dowolne serwisy informacyjne. Przykładową, proponowaną strukturę dziennika na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych ilustruje tabela 2.7.
London
‘ R.P. Fisher, Information Systems Security, Engdewood Cliffs N.J., Prentice Hall Int 1984,129.
| J. Skowroński, Zasady dobrej rachunkowości, „Rachunkowość” 1
Tabela 2.7. Przykład danych dziennika na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych
Gdzie, kod operacji oznacza:
- 000 - operacja związana z działalnością operacyjną - brak przepływów pieniężnych,
- 1001 operacja związana z działalnością inwestycyjną - brak przepływów pieniężnych,
- F00 - operacja związana z działalnością finansową - brak przepływów pieniężnych,
- 01 x 1 operacja związana z działalnością operacyjną - x - tytuł wpływów,
- IIx - operacja związana z działalnością inwestycyjną - x - tytuł wpływów,
1 F1x 1 operacja związana z działalnością finansową - x-tytuł wpływów,
- 02x | operacja związana z działalnością operacyjną - x - tytuł wydatków, i I2x - operacja związana z działalnością inwestycyjną - x - tytuł wydatków,
| F2x I operacja związana z działalnością finansową - x - tytuł wydatków.
Źródło: Opracowanie własne.
Druga propozycja organizacji rachunkowości na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych wykorzystuje zasady ewidencji księgowej stosowanej w jednostkach sektora finansów publicznych, czyli wykorzystanie konta „Rozliczenie wpływów” oraz konta „Rozliczenie wydatków” Jednak jest inny cel ewidencji wpływów i wydatków, niż rozliczenie i ujmowanie wpływów i wydatków bud-