DSC00527

22

Między konstrukcją a destrukcją...

Str

I drugi schemat, ruchu—spoczynku nie może obyć się bez opowis. dania, narracji. Moisan opowiada przecież o tym, jak inne schematy, tradycyjne nie sprawdziły się i o tymi, na ile jego schemat przewyższa poprzednie. Ciekawa jest przy tym konkluzja: systemizm ma umożliwić historię literatury wielopodmiotową (tworzy ją zespół interdyscyplinarny, literaturoznawcy stanowią tylko jedną jego część), wieloprzedmiotową (nie dzieła literackie są jej przedmiotem, lecz fenomeny literackie, czyli zespół czynników powołujących literaturę do życia), polisystemiczną (każdy z przedmiotów tworzy inny system, a te systemy wząjemnie na siebie oddziaływają) i translingwistyczną (jest ona raczej do oglądania niż do czytania; składa się ze statystyk, wykresów, diagramów, ilustracji). Taka historia literacka (Moisan rozróżnia ITiistoire littćraire, obejmującą całe piśmiennictwo, i ITiistoire da la littśrature obejmującą tylko utwory beletrystyczne: jedynie zasadną według niego jest ta pierwsza) będzie - od strony autorów RE-PRODUKCJĄ (RE-PRODUCTION), bo ukaże czynniki wytwarzające literaturę, od strony odbiorców zaś będzie RE-WIZJĄ (RE-VISION), bo odbiorca na jej podstawie spojrzy ponownie na system i wybierając z niego dowolne elementy stworzy swą własną całość, wizję literatury. To RE-WIZJA "pozwoli czytelnikowi czy też oglądaczowi (visualizateur), to znaczy temu, który czytał albo chce czytać utwory literackie, być jedynym, ostatecznym sędzią"^v. Słowem: Moisan chce oczyścić historię literacką z narracji, z opowiadania po to, by odbiorca mógł dowolnie fabularyzować nie skrępowany interpretacjami naukowców. Nadawcy mają być dostarczycielami opisu, odbiorcy - twórcami opowiadań.

Ze historykom szkoły "Annales" nie udało się uciec od narracyj-ności, dowodzi Paul Ricoeur. Analizując dzieło-manifest tej szkoły, Braudela Morze Śródziemne i świat śródziemnomorski w wieku Filipa II tropi te wszystkie elementy, które są opowieścią o zdarzeniach, bohaterach, które są fabułą^M, od opowiadania nie ma bowiem ucieczki. Rzecz Lyotarda przekreślająca metanarracje sama jest metanarracją, ustala bowiem deterministyczny porządek dziejów, wyznacza cezurę kończącą modernizm i rozpoczynąjącą postmodernizm

całkiem w st przeczenie p< Ihistorien dei tematach i p od powieście początku, pr znowu zosta chciała zdra< formułuje Li przedstawił ęjami annali (1960) podej więc histori! jest na opo nauki, to n odpowiedzią pu, nie ma pisarzy, insi złudzeń, upi Przejdźi niu: to prav opowieść je społeczne. Nietzschego fiir dasLeb* spotęgowan dycyjnym p fiat veritas, Później H. ]

*    L. Orr Tfu vol. 18, nr;

*    D. Carroll: of Helion. and the On

tl

C. Moisan- op-cit., s. 241.

R. Wellefc s. 221, prze