VII
sfinks, którego myśl każdy z nich chciał odgadnąć, żeby się podług niej kierować, i to nie zawsze im się udawało, gdy on tymczasem, wszystkich znając do gruntu, łatwo każdego z nich przenikał, co więcej, znał doskonale wszystkich niemal członków stronnictwa demokratycznego i umiał wyzyskać na cele stronnictwu, co tylko użytecznego pod tym względem wyciągnąć z nich mógł, tuleniu lub odwagę jednych, pieniądze drugich, stosunki towarzyskie innych 1 .] /. ultrademokratyzmem, czyli, jakby dziś powiedziano, radykalizmem, łączyły się w nim republikański,' cnoty: żył skromnie, żadnych rozrywek nie szuka! i 7 zupełnym zrzeczeniem się siebie oddany był sprawom swojego stronnictwa, które uważał za jedyną dźwignię mogącą podnieść ojczyznę"1.
Pozostała po W, Daraszu spuścizna rękopiśmienna przedstawia się niezwykle ubogo: kilka listów i Pamiętnik. H. Więc-utor po przymusowym wyjeździe z Paryża do Londynu pozostawił notatki, artykuły, korespondencję z T. D. P,, około 600 listów prywatnych z lat 1832—18. Materiały te przeszły do Biblioteki Batignolskiej i ostatecznie znalazły się w Bibliotece Narodowej w Warszawie’. Tam uległy zniszczeniu w czasie działań ostatniej wojny.
; Autograf odkrytego przez wydawcę Pamiętnika W. Dara-sza przechowywany jest w Bibliotece Kórnickiej pod sygnaturą 1615 (Inwentarz) i tytułem: Dziennik nieznanego uczestnika powstania Listopadowego. Obejmuje 192 stronice zapisane drobnym pismem; wymiary stronicy: 13 cm X 9 cm. Pamiętnik nigdzie nie zawiera nazwiska W. Darasza, raz jedynie zostało wymienione imię Pawła, brata autora. Autentyczność dokumentu jako Pamiętniku W. Iłarasza wydawca stwierdził w r. 1949 w czasie poszukiwań materiałów do historii T. D P. znajdujących się w Bibliotece Kórnickiej. Odkrycie umożliwiło nie tyle podobieństwo pismu, które w pierwszej części auto-
Mb
J. W a I k o w $ k i, W i p0tnn^śfł tu x roku / M i n.
* H. W i £ t k 0 W t kHf NfkitftfMy buiiynoJtk1 łhbUolfkt