nach. siedzenia, stania i chodzenia. Analiza tych etapów jest bardzo ważna, ponieważ każdy z nich będzie później (w okresie nauki szkolnej) wpływał bezpośrednio lub pośrednio na jego uczenie się. Jeśli więc dziecko np. nie pełzało, nie raczkowało, to może mieć w przyszłości trudności w czytaniu. Raczkowanie to naprzemienna stymulacja lewej i prawej półkuli mózgu, a do czytania potrzebne są dobrze rozwinięte obie półkule.
Ryzyko dysleksji u dzieci sfabo rozwiniętych ruchowo jest duże
Jeżeli dziecko nie rozwinęło nawyków i zdolności ruchu, zatrzymało się dłużej na określonym etapie lub przeskoczyło któryś z nich. to odczuje to szczególnie podczas nauki w szkole. Na poziomie neurofizjologicznym ryzyko wystąpienia dysleksji u takiego dziecka jest duże. Im więcej i właściwiej. a zarazem bardziej odpowiednio do wieku i natury porusza się dziecko, tym lepiej rozwijają się jego procesy myślenia, wyobraźnia. kreatywność, tym szybciej i ak-tywniej rozwija się jego mowa. Zwłaszcza że już w wieku 6-7 lat. w wyniku planowej edukacji, naturalny rozwój dziecka przestaje cechować bezpośredniość, mimowolność. emocjonalność. spontaniczność i aktywność ruchowa. Związane jest to z faktem, że uczenie się i opanowanie nawyków szkolnych wymagają od dziecka dużego wysiłku umysłowego i wysokiego poziomu kontroli wewnętrznej przy minimalnym wykorzystywaniu ruchu. Dlatego tak ważne jest. żeby we właściwym sobie czasie dziecko przeszło każdy etap rozwoju ruchowego.
'li/czesne Można wskazać następujące wczesne sym-
symptomy ptomy ryzyka dysleksji w zakresie rozwoju
ryzyka dysleksji ruchowego. Dziecko długo nie utrzymuje
prawidłowo równowagi w pozycji siedzącej, a następnie stojącej. Ma zbyt duże lub znacznie obniżone napięcie mięśniowe. Ma kłopoty z koordynacją mediów, zarówno w ramach tzw. motoryki dużej, jak i tzw. motoryki małej. Nie jHJtrafi wykonywać początkowych ruchów naprzemiennych lnie pełza, nic raczkuje), ma trudności z siadaniem. wstawaniem, chodzeniem, często wpada na przeszkody ł spada (np. z krzesła). Jest mniej sprawne manualnie, w czasie zabaw manipulacyjnych Jest niezgrabne, nieporadne. Ma trudności z budowaniem uleży z klocków, wykonywaniem układanek, układaniem puzzli. Niechętnie rysuje, a próby samodzielnego rysowania są nieudolne. Rysunki (starszego przedszkolaka) są schematyczne, zawierają niewiele szczegółów i są mało kolorowe. Podczas rysowania nieprawidłowo trzyma ołówek (niekiedy długo tzw. małpim chwytem). Ma też problemy z samoobsługą: myciem rąk. czesaniem, samodzielnym ubieraniem się (zakładaniem obuwia na właściwą nogę. zapinaniem guzików). samodzielnym jedzeniem, załatwianiem potrzeb fizjologicznych.
Dzieci te. gdy są starsze, postrzegane są jako mało sprawne mchown. Poruszają się niezgrabnie, potykają się i przcwTacają. słabo biegają, długo nie umieją nauczyć się jeździć na hulajnodze czy rowerze. Mają też trudności w zabawach ruchowych wymagających sprawności manualnej, np. w rzucaniu i chwytaniu piłki. Pojawiają się również u nich trudności z samodzielnym wykonywaniem różnych czynności samoobsługowych, takich jak zapinanie guzików czy za-