DSC00176 (14)

2. jest ono stosowane dla określenia niektórych relacji między płynny.] mi aktywami i krótkoterminowymi zobowiązaniami.

Jednak płynność zarówno w pierwszym, jak i w drugim znaczeniu za-1 wsze jest kategorią węższą niż wypłacalność. Zarówno charakter składników] majątku podmiotu, jak i relacje między aktywami a krótkoterminowymi zo-1 bowiązaniami są istotne w ocenie wypłacalności, ale wypłacalność nie zależy wyłącznie, więcej, nie zależy przede wszystkim, od aktywów i pasywów] podmiotu, jest ona uwarunkowana zdolnością do generowania gotówko (w bardzo szerokim tego słowa znaczeniu) w relacji do zapotrzebowania na nią. Chociaż płynność jest czasem używana jako synonim wypłacalności, jednak z takim podejściem nie można się zgodzić, bo zawęża ono w znacznym stopniu zagadnienie i obniża jego rangę.

Bankructwo wiąże się ściśle z niewypłacalnością, ale pojęcia te powinny być odróżniane. Bankructwo (upadłość) jest prawnym uznaniem stanu niewypłacalności.

Określa ono stan prawny podmiotu, który jest zmuszony do podporządkowania się procedurom prawnym mającym na celu ochronę praw wierzycieli w drodze postępowania sądowego.

Upadłość to postępowanie sądowe mające na celu przymusowy podział majątku między wierzycieli, wszczęte na skutek niewypłacalności lub na wniosek wierzycieli.

Powyższe rozważania są niezbędne do uświadomienia sobie istoty i znaczenia wypłacalności, a następnie zakresu informacji finansowej, potrzebnej do oceny wypłacalności, jak również określenia znaczenia kategorii zyskowności w kontekście wypłacalności.

Inwestorzy i kredytodawcy, a więc użytkownicy sprawozdań finansowych, najbardziej zainteresowani wypłacalnością podmiotu, muszą dokonać jej oceny w takim samym stopniu, jak oceniają zyskowność podmiotu.

Kredytodawcy niemal z definicji są zainteresowani wypłacalnością podmiotu, co w odniesieniu do tej konkretnej grupy użytkowników określa się mianem analizy kredytowej, czy oceny zdolności kredytowej firmy. Nie oznacza to jednak, że tylko kredytodawcy są zainteresowani informacją o wypłacalności podmiotu, nie oznacza to nawet, że są oni najbardziej nią zainteresowani. Jeżeli firma staje się niewypłacalna, inwestorzy tracą niejednokrotnie więcej, niż kredytodawcy, ponieważ prawa tych ostatnich do odzyskania kwot im należnych są, w przypadku postępowania upadłościowego, nadrzędne w stosunku do roszczeń inwestorów. Nawet jeśli firma

nigdy nie znajdzie się w sytuacji pełnej niewypłacalności, groźba bankruc-| twa lub prawdopodobieństwo niewypłacalności z pewnością oznacza dla I właścicieli poniesienie strat. W przypadku spółek akcyjnych ceny akcji I prawdopodobnie spadną, a coraz większe koszty związane z uzyskaniem I kredytów lub wręcz niemożność ich otrzymania z pewnością spowoduje I zmniejszenie zysków.

Istnieją też inne zagrożenia, nie mniej istotne od wyżej wymienio-I nych. Nawet, jeżeli nie ma bezpośredniego zagrożenia wypłacalności,

I oczywiste jest, że podmiot znajdujący się w trudnościach finansowych I będzie musiał wstrzymać lub zrezygnować z przedsięwzięć inwestycyj-I nych - często zapowiadających znaczne podwyższenie zyskowności I - oraz ograniczyć wydatki pieniężne, co prawdopodobnie nie pozostanie I bez wpływu na zyskowność firmy w długim okresie.

Również inni użytkownicy sprawozdań finansowych potrzebują i wy-[ korzystują informacje o wypłacalności podmiotu.

Pracownicy, dostawcy i odbiorcy są zainteresowani wypłacalnością i podmiotu, ponieważ utrata wypłacalności oznacza zwykle odpowiednio:

I utratę pracy, utratę klienta oraz przerwanie dostaw.

Informacja finansowa potrzebna do oceny wypłacalności podmiotu I różni się znacznie od niezbędnej do oceny jego zyskowności. Wypłacal-I dość jest związana ściśle ze środkami pieniężnymi i ich ekwiwalentami, a więc podmiot wypłacalny dysponuje kwotą gotówki wystarczającą na spłatę długów, firma niewypłacalna nie jest w stanie zgromadzić takiej kwoty. Ocena wypłacalności jest zatem związana głównie z określeniem ryzyka wystąpienia sytuacji, w której firma nie będzie w stanie zgroma-I dzić odpowiedniej kwoty gotówki do terminu spłaty zadłużenia. A więc każda informacja, rzucająca światło na kwoty, terminowość i niepewność pizyszłych wpływów i wydatków podmiotu, jest z definicji informacją | istotną w ocenie wypłacalności podmiotu. Jako że podmioty gospodarcze I funkcjonują w warunkach niepewności, gdzie przyszłe zdarzenia można I jedynie przewidywać, istotna jest również zdolność podmiotu do kontro-I lowania swoich wpływów i wydatków, w celu zachowania równowagi I między nimi. W literaturze przedmiotu najczęściej określa się to mianem elastyczności finansowej.

Wpływy i wydatki są istotne również z punktu widzenia oceny zyskow-; Sj podmiotu, ale na innej płaszczyźnie. Terminowość wpływów I i wydatków jest nieistotna z punktu widzenia pomiaru zysku, chyba że deter-I minuje ona wielkość kwot aktywów i zobowiązań, wykazanych w księgach 13 okresie. Terminowość pizyszłych wpływów i wydatków jest więc