DSC00589

204 STYLE ODBIORU

Przedmiotem zainteresowania w niniejszym szkicu jest zjawisko grupy literackiej, a więc swojego rodzaju instytucji literackiej; nie będzie ona nas jednak zajmować jako fakt sam w sobie. Stanie się przedmiotem analizy jako jeden z elementów kontaktu pomiędzy twórcami a publicznością literacką, a więc jako współczynnik komunikacji literackiej.

2. DWA RODZAJE GRUP LITERACKICH

Jakiego typu instytucją jest grupa literacka? Stefan Kawyn w znanej pracy⁸ przez grupę rozumie wszelkie stowarzyszenia, w których skład wchodzą literaci. Dopiero tak szeroko pojętą grupę dzieli na różne rodzaje (stosuje zresztą rozmaite kryteria podziału). Tak więc dla badacza grupę literacką w równej mierze stanowi stowarzyszenie o charakterze zawodowym lub ekonomicznym, jak zespół, który wypracował jakiś program literacki, postawił przed działaniami literackimi jakiś wspólny cel. Tak szerokie rozumienie grupy literackiej nie pozwala stworzyć ani jednolitej jej teorii, ani też — w konsekwencji — uczynić z niej kategorii przydatnej w analizie historycznoliterackiej .

Dla uniknięcia tych niedogodności wydaje się konieczne rozróżnienie stowarzyszeń literackich i grup literackich. Przez stowarzyszenie rozumiałbym ugrupowania literatów o charakterze ekonomicznym, zawodowym, towarzyskim (związkami towarzyskimi są w istocie wszelkie cyganerie, jeśli nie łączą ich członków wspólne zamierzenia i cele literackie), a także takie, które stawiają sobie inne zadania poza literackimi (ńp. społeczne, polityczne itp.). Przez grupę literacką rozumiałbym zaś taki zespół pisarzy, który stawia przed sobą wspólne cele literackie, dąży do realizowania wspólnych zamierzeń artystycznych i — wreszcie — chce się przedstawić publiczności literackiej jako ugrupowanie, zajmujące na rynku literackim wspólną i w rnia-* S. Kawyn, Zagadnienie grupy literackiej, Lublin 1946.