DSC00607 (8)

b. Liturgia judaistyczna

Najbardziej ścisłe związki istnieją pomiędzy liturgią żydowską i liturgią Kościoła. Mówiąc liturgia żydowska rozumiemy kult sprawowany w świątyni, w synagodze i w liturgii domowej, jako trzy instytucje, traktując je jako stanowiące pewną jedność. W I wieku po narodzeniu Chrystusa stanowiły one triadę - instytucje, w których odbywała się służba Boża. Stosunek społeczności chrześcijańskiej do tych instytucji był różny i podlegał zmianie. Wydaje się, że najbardziej uwidoczniło się to w odniesieniu do domu rodzinnego. Najnowsze badania wykazują, że liturgia synagogi przed zburzeniem świątyni ukierunkowana była na liturgię w świątyni.

M. Kunzler w podręczniku liturgiki Liturgia Kościoła (1995 — tłum. polskie: 1999 Pallottinum) sprzeciwia się odnoszeniu wyrażenia liturgia do żydowskiej służby Bogu. Traktuje tę służbę jako pewien rodzaj „Vorlitur-gie - przed UturgiC'— katabasis Boga — „przed czas liturgiczny”■ O właściwej liturgii można mówić, zdaniem liturgisty z Paderborn, dopiero po przyjęciu przez Chrystusa ludzkiej natury, wówczas bowiem liturgia Boga Trójjedynego przyszła na ziemię, człowiek został włączony w spotkanie pomiędzy Bogiem i światem. W Kedusza takiej integracji jeszcze nie ma. Cała „ekonomia” Starego Testamentu zostaje wypełniona w przyjściu Chrystusa²⁷. Prawdą jest, że Septuaginta tłumaczyła hebrajskie słowo avodah (praca, służba Boża) przez leiturgia. Natomiast wyrażenie liturgia zostało na nowo wprowadzone w XIX stuleciu do języka synagogi przez rabinów²⁸, w ramach nowego określania się Żydów w XIX stuleciu. Stanowisko powyższe podtrzymał autor w podręczniku liturgiki dla chrześci-

^r M. Kunzler. Liturgia Kościoła, tłum. poi., Poznań 1999, 73-78.

³ 1- Elbogen. Der jtidische Gottesdienst in seiner geschichtlichen Eniwicklung, Frankfurt a.M„ wyd. 3, 1931, przedruk Hildesheim/ZUrich 1993, 4.

Wprowadzenie do liturgii - 3