DSC00611

324

Yioletta Trel la

ski, Irena Borecka), lokują ją pomiędzy praktyką medyczną i psychoterapią (Wita Szulc) lub na pograniczu psychologii, pedagogiki, socjologii i bibliolo-gii (Tomasz Kruszewski).

Dyskurs na temat miejsca biblioterapii wśród nauk humanistycznych zwraca uwagę na często przyjmowane założenia: jej interdyscyplinarnego charakteru oraz związków z obszarami medycyny (psychiatrii, psychoterapii) i bi-bliologii (psychologii czytelnictwa). W kontekście poszukiwania etycznych podstaw biblioterapii jej powiązania z medycyną stają się decydujące; jako jedna z odmian terapii podlega zasadom wynikającym z celu, jakim jest rewalidacja, zatem etyczne podstawy biblioterapii można wywieść z etosu medycyny.

Zasady moralne dotyczące wykonywania zawodu lekarza mają historię prawdopodobnie tak długą, jak sztuka medyczna. Najstarszym znanym zbiorem obejmującym nakazy przestrzegania zawodowych obowiązków moralnych jest przysięga lekarska pochodząca z około 2600 r. p.n.e., której autorem jest uczony i lekarz egipski Imhotep. Etyka lekarska przez tysiąclecia ewoluowała do obecnej formy - deontologii lekarskiej. Cechą charakterystyczną różnych form przysięgi lekarskiej była jednak zawsze zwięzłość w przywołaniu fundamentalnych zobowiązań profesji medycznej, do których należało m.in. zachowanie tajemnicy lekarskiej oraz odpowiedzialność zawodowa lekarza. W Kodeksie Hammurabiego, jednym z najstarszych kodeksów świata znajduje się artykuł traktujący o praktykach lekarskich: „Jeżeli lekarz wykona operację komuś nożem brązowym i go uleczy - należy zapłacić lekarzowi 10 sykli srebra. Jeżeli lekarz wykona operację komuś nożem brązowym i śmierć jego sprowadzi — należy ręce mu obciąć”¹⁶.

O predyspozycjach do sprawowania roli terapeuty decydują cechy osobowości, które stanowią warunek skuteczności działań związanych ze środkami psychologicznymi, takimi jak: słowa, rozmowa, zachowania niewerbalne, wzbudzanie emocji, tworzenie relacji terapeutycznej, sugestia, uczenie się, relacje i interakcje w grupie itp.¹⁷

W 1926 roku gdański lekarz Erwin Liek stwierdził: „Moralność i etykę, powinniśmy to w końcu zrozumieć, albo się ma, albo nie. Egzamin państwowy daje wprawdzie dyplom, ale nie czyni człowieka etycznym. Trzeba się z tym urodzić. Dobrzy bogowie dają nam ten dar od kołyski. Może on nam być podarowany, nie można się go jednak nauczyć”¹*.

“ Medycyna starożytna [online], Wikipedia [dostęp 20 sierpnia 2007]. Dostępny w World W!de Web: http://pl.wikipcdia.org/wiki/Mcdycyna_staro9fcCS%BCytna.

¹⁷ środki psychologiczne cytowane za: S. Krat ochvil. Podstawy psychoterapii, Poznań 2003, s. 18.

^>a J.G. Kurdziel, Przysięga Hipokratesa [online] (dostęp 20 sierpnia 2007]. Dostępny w World Wide Web: http://polscy-lekarze.nct/edytor4/protes02.html#deklaracja.