DSC00656 (11)

ma trudności w odróżnieniu obiektywności zjawisk naturalnych i obiektywności układów społecznych ¹ Najważniejszy element socjalizacji, jakim jest język, jawi się dzieciom jako należący do natury rzeczy f nie potrafią one uchwycić jego konwencjonalnoSd. Rzecz jest tym, co głosi jej nazwa, i nie może ona być nazywana inaczej. W podobny sposób wszystkie instytucje Jawią się jako dane, niezmienne i oczywiste same przez się. Nawet w naszym nieprawdopó¹' dobnym w rzeczywistości przykładzie rodziców, którzy skonstruowali instytucjonalny świat de novć, obiektywność tego świata w rezultacie socjalizacji dzieci wzrosłaby i dla rodziców, ponieważ obiektywność doświadczana przez dzieci oddziałałaby zwrotnie również na ich własne doświadczanie tego świata. Oczywiście, w rzeczywistości Instytucjonalny świat przekazywany przez większość rodziców ma już charakter rzeczywistości historycznej i obiektywnej. Proces przekazywania wzmacnia po prostu poczucie rzeczywistości samych rodziców, choćby dlatego, że —-mówiąc brutalnie — powiedzenie: „Oto jak należy robić te rzeczy” wystarcza często, aby samemu w to uwierzyć.¹¹

Instytucjonalny świat jest więc doświadczany jako rzeczywistość obiektywna. Ma on historię, która’ wyprzedza narodziny jednostki i wykracza poza wspomnienia biograficzne. Istniał on przed urodzinami jednostki i będzie Istniał po jej śmierci. Jego historia, Jako tradycja istniejących instytucji, ma charakter obiektywny. Biografia jednostki jest pojmowaną jako epizod znajdujący się w obrębie obiektywnej historii społeczeństwa. Instytucje jako sfera faktów historycznych i obiektywnych stają przed jednostką jako fakty niepodważalne. Instytucje są tam, zewnętrzne wobec niej, uporczywe w swojej realności, czy jej się to podoba, czy nie. Nie może ona pozbyć się ich na życzenie. Opierają się próbom zmian albo unikają ich. Mają nad jednostką przemożną władzę, zarówno same, w rezultacie pełnej siły faktu swego istnienia, jak i mechanizmów kontroli, które są zwykle związane z najważniejszymi z nich. Obiektywna realność instytucji nie ulega przyćmieniu, gdy jednostka nie rozumie ich celu albo sposobu funkcjonowania. W jej doświadczeniu rozległe sfery społecznego świata mogą się wydawać niepojęte, być może nawet przytłaczające w swojej nieprzenikliwości, ale mimo to postrzega je jako rzeczywiste. Ponieważ instytucje istnieją jako rzeczywistość zewnętrzna, jednostka nie może zrozumieć ich na podstawie introspekcji. Musi ona „wyjść na zewnątrz” i poznawać je, podobnie jak musi poznawać przyrodę. Jest tak mimo tego, że świat społeczny jako rzeczywistość wytworzona przez człowieka może być potencjalnie zrozumiany w zakresie, który jest niemożliwy w przypadku świata przyrody.”

Obiektywność instytucjonalnego świata bez względu na to, jak przemożną może ona jawić się jednostce, jest obiektywnością ludzkiego pochodzenia, o-biektywnością wytworzoną. Proces, z którego pomocą eksternalizowane wytwory ludzkiej działalności stają się czymś obiektywnym, to urzeczowienie, obiektywizacja." Instytucjonalny świat, jak i każda ²

103

1

   Przychodzi tu na myli pojęci¹ Jean Plageta dziecinnego „realiami".

*    Analizę tego procent we współczesne] rodzinie modne znaleM w pracy: Peter L. Berger i Hanzfried Kalin er, |

pa and tfla Conatmctton of ftealtty, „tHogene¹ tr¹ (IZM), z. I 1 na ot.

2

Dolyohfuwwy opu utrzymany był dokładnie według Durkhalmowakłej walizy rzeezywuioścl społecznej. Nie pnączy to WoberowakleJ koncepcji znaczącego charakteru apoła-czeAztwa. Poniewet rseczywlstdić społeczna uważa ma swAJ początek w znaczących działaniach ludzkich, zachowuje ona nawet Jeżeli w danym momencie Jut ono dla jedno? stki niedostrzegalne. Moda ono zostać zrekonstruowana wialnie z pomocą tego, co Weber nazywał Verttshen.

n Termin „obiektywizacja" (Ołjsetłsaiion) pochodzi od Heglowsko-Merksowsklsgo V»rmichltchung. (W przekładach z niemieckiego termin ten tłumaczono Jako „urzeczowienie", zob. Słowo wstępna — J. N-h