DSC00790

(1-29)

(t/w błędy truNrl. rezultaty mogą nic mieć nic wspólnego / rzeczywistą linią trendu, a •w aapi/y /M*rikami opisywanymi pr/rz zmienne Iowwe jakm» *ą w>nAi [-rian aidkoKi V i ),. Metoda lujmnicjs/ych kwadratów dostosowuje się bowiem da punku™ Mfłwrdnc) oddalonych od średniej, które mogą uprowadzić największy hł*l Joli num> u danych pojedynczy zakłócający wynik pomiaru, oddalony od reszty, pataymr on da siebie Imię trendu Takie zjawisko jcM niestety częste w realnych dmych. me ariety więc wwowet metody najmniejszych kwadratów he/ sprawdzenia choćby aa wykresie manto braku elementów odstanych i ewentualnie je usunąć. Cccftąucregófcą metody najmniejszych kwadratów jest to. żc otrzymane z jej

pomocą rezultaty ^ nieodwracalne To oznacza, te linie regresji y po x. tj.)' ■ J'₀ +*,X

11 po ni .V-A>iijł nic odpowiadają sobie, (ryt I.5M    zgodne z odą

dąsy manto punktów uzyskanych w wyniku eksperymentu (2.3,5).

Kwl-S. lanqi MaómacalMa nyuftto ■rptfcuapb metodą mymUriuycb kwuba**

Miarą niezgodności wymienionych linii regresji jest współczynnik korelacji wzajemnej*-:

d-28)

•Arie

X»-tT, oraz F»-tl[ a    w ..i

Wipitrrył A_n jol antą związku (wapófaakaości, korelacji) zmiennych X, i tworzących Mnę pomiarów wielkości .V i J / jednej strony śluzy do upewnienia się, czy nmy wystarczającą liczbę ponurów wielkości X, i I, by twierdzić Ze zachodzi międ/y nimi korelacja, czyli zależność np. liniowi. Z drugiej strony R_n jest miarą prawdopodobieństwa istnieniu przyjętej (postulowanej) współzależności zmiennych A,

rfe

ktob iwiaiuk między zmiennymi X, i Y. jest liniowy to współczynnik R„ nazywamy współczynnikiem korebeji łatoucj. • współzależność między dwiema Krami pomiarów • korelacją liniową Korelacja jem rym silniej' za. im większą wątłość.

f praadariu |0.l). omąp Aj kari) f_# nil. mówimy • kaniacj« zupeśnrj. jc*diA„ *0 to mówimy • bodu bariacyi Mali wmtodd ngubzyłą hurekcp

moacwdrazywać na zbył krótką renę pumMtowąkhma%toi przyjęto. w^dkriemMe między wielkościami X, i I W pierwszym przypadku przeprowadzamy pomury uzupełniające. a w drugim, o ile to nie przeczy prawom rządzącym badmym związkiem między seriami pomiarów, sprawdzamy mmi korelację np krzywoliniową zamiast prostoliniowej.

W przypadku przybieraniu przez A₀ wartości pośrednich należy skorzystać z oceny prawdopodobieństwa u/yskarwuna podstawie ą pomiarów mcskorelowanych zmiennych X i Y. współczynnika A„ większego od określonej wartości A*. co moziin zapisać:    /

(130)

Pn»dopodohicń«wo to. wyrażone w S, dla rożnej liczby pomiarów • i ró/nycli wartości A» podano w tabeli l.l.

Tabela l.l

Rt	0	0,1	02	0.3	0.4	0.5	0.6		0.8	0,9
n
3	100	94	17	II	74	67	59	51	41	1 ^29	0
6	100	85	70	56	43	31	21	12	6		0
10	100	78	51	40	25	14	7		0,5		0
20	100	67	40	20	8	2	03	0.1		l	0
50	100	49	16	3	0,4		W®^1			L-

Aby skorzystać z tabeli ariety najpierw, na podstawie punktów pomorowych, obliczyć wspólrrywnir korekcji A» Nmtępme z tabełi ariety odczytać prawdopudobwóMwo. Je u niokorekmanych par da współczynnik korekcji me amirjm aal obliczony Jczch prawdopodobieństwo to jest wymarczająco małe. to mozra wnioskować. ze jest mało prawdopodobne, aby zmienne X i Y były ze sobą nieskrekmane. a więc jęto prawdopodobne, zc są skorelowane.

2. OPIS STANOWISKA DYDAKTYCZNEGO

Ze względu na złożoność wzorów i obliczeń stanowisko pomiarowe zostało skomputeryzowane, co znacznie skróciło czas wykonywania obliczeń i pozwoliło na wyeliminowanie możliwych podczas ich wykonywania błędów. Zastosowane reuwąnok umożliwiło również zapis wyników pwmwów (w postaci tabelarycznej I do pliku oraz wizualizację charakterystyk / przeprowadzonych obliczeń.

Schemat blokowy stanowiska dydaktycznego jest przedstawiony na rys 21 Obiektem badań jest przetwornik PI II firmy LUMEl służący da ciągłego przetwarzania wartości skutecznej napięcia przemiennego bez składowej stałej na znormalizowany sygnał staloprądowy lub stałonapięeiowy.

Napięcie wejściowe przetwornika jot mierzone cyfrowym rnultimctrem typu ESKORT 3145A. skonfigurowanym do pomiarów prawdziwej wartości skutecznej Napięcie wyjściowe przetwornika jest mierzone takim samym multimetrcm. skonfigurowanym do pomiarów napsęcia stałego Muhimctry afłlpKąą z komputerem osobisiyni poprzez swoje interfejsy szeregowe RS 232C (4). Są one

II