DSC00818 (6)

koncepcjom traktującym poznanie jako prostą projekcją świadomości ludzkiej — znajdują współcześnie doskonałe potwierdzenie w cybernetycznych modelach sprzężeń zwrotnych pomiędzy działającym człowiekiem a jego środowiskiem — w modelach przenoszonych na grunt humanistyki przede wszystkim przez semiotykę i badania strukturalne⁴.

Świadomość ta może nas jednak uchronić przed zbędną stratą energii i sił w jałowych bezprzedmiotowych sporach. Tak więc przy próbie opisu prymitywnego światopoglądu możemy pominąć kwestię, jak zaklasyfikować go w kategoriach używanych w tradycyjnej etnologii: jako animizm, animatyzm, totemizm, fety-szyzm czy jeszcze inaczej, ponieważ dzisiejsza sytuacja nasuwa nam inne problemy aniżeli te, które nurtowały dziewiętnastowiecznych badaczy, gdy pojęcia te były formułowane. Wolno też nam żywić przekonanie, że prawda w ten sposób przez nas odkryta będzie nie tylko prawdą bardziej cenną dla nas, wzbogacającą naszą wiedzę o nas samych i naszej sytuacji w świecie, ale również — bardziej cenną jako prawda obiektywna, prawda o tamtych społecznościach archaicznych, ujawniająca nowe, dotychczas nie zauważane aspekty ich kultury. Przy nowym spojrzeniu na przeszłość, do któ-

* Badania nad rozwojem psychiki ludzkiej, w szczególności zaś psychiki dziecka, Jako procesem asymilacji informacji płynących z zewnętrznego świata przez wewnętrzną strukturę psychiczną i następnie akomodacji tej struktury prowadzi znany psycholog i filozof J. Piaget (Narodziny świadomości. Warszawa 1966). Opis psychiki ludzkiej Jako układu cybernetycznego znajdujemy w książce radzieckiego badacza W. S. Tiuchtina: Psychika i cybernetyka (Warszawa 1966). UJ -naków Jako determinant zachowania się jednostki znajdujemy v pr Chi Morrisa: signcs, Language and Beharfor (Mew York 1946). ©pis Kultur pierwotnych jako ściśle uporządkowanych struktur semio-tycznych znajdujemy w pracach C. Lóvi-Straussn. Por. też prace uczonych radzieckich zawarte w zbiorach: JlotwtecKojt crpyKtypa HOymtwo Manu.% (Moskwa V“u). KuSepHituKa. sibtui.icHue, acustth (Moskwa 1564) oraz w pracy pOtskt« badacza T. Wójcika- Prąkn(osenn<Ay^o Zarys ieyo    (Warszawa {869)