DSC00845 (10)

Dotykamy tu istotnego zagadnienia antropologicznej funkcji mitu, któremu nie sposób nie poświęcić nieco uwagi. Wszystko to, co się rozumie zazwyczaj pod pojęciem mitu, podzielić można na trzy kategorie: (1) pewien rodzaj związanej z wierzeniami twórczości literackiej (np. mity greckie), (2) wszelkiego rodzaju błędne, irracjonalne elementy świadomości społecznej' (np. ' współczesne mity dotyczące kariery, gwiazd filmowych, mity młodzieżowe itp.), (3). sankcje sakralne pewnych powtarzalnych, uświęcóKych społecznie czynności •*.

W pracy niniejszej posługuję się pojęciem mitu ;V; w trzecim z wyróżnionych znaczeń. Mit w tym ujęciu składa się z pewnego przekazu literackiego, pewnej „legendy”, i jego realizacji, a więc czynności i gestów będących jak gdyby wynikiem a jednocześnie powtórzeniem zdarzenia zawartego w legendzie. Sama legenda jest mitem martwym, mitem, który utracił swe społeczne funkcje mitu. Legenda żywa natomiast jest elementem mitycznej rzeczywistości; życie społeczne toczy się tak, jak gdyby treść zawarta w micie ciągle się odnawiała, powtarzała, udowadniając przy tym ciągle swą prawdziwość.

Można by to zilustrować na przykładzie różnorodnych obrzędów dorocznych ludu, chociażby obrzędów

jak życic płciowe i odżywianie. Pisze on: „Dla człowieka współczesne^ go są to tylko czynności fizjologiczne, podczas, gdy dla człowieka kultury archaicznej są to sakramenty, ceremonie, za pośrednictwem których wchodzi się w kontakt z siłą, jaką reprezentuje samo życie    U człowieka pierwotnego owe elementarne czynności stają

obrządem, za pośrednictwem którego człowiek zbliża się do rze-rzywistości, wkracza w dziedziną bytu i uwalnia śaą od (pozbawionych treści I sensu) automntyrmów stawania fcią. »iwicckoścł*,, nicości'* (M. F.liade: Traktat o historii retiffii. Warszawą 1SM. *>- 37).

•' Najbardziej wnikliwą analizą mitu z tego właśnie punktu widzenia odnajdujemy u Mireea Eliadego. . Niezależnie od ocen; , na Jaką zasługuje dzieło Ehnćego i jego funkcja Ideologiczna, należy prz*? -i* pod interesującym nas wzglądem jest to dzieło niezw yk.e    j-

Jące. Zob. również B. Malinowski: Mit w psychoioyii Iudótr picruot-nt/ch w: Szkice z teorii kultury oraz 1— Kołakowski: Siriadowtolw f*U pfjna i wlą* kościelna (Warszawa 19fi5, s. 403).