DSC00861

bkrać ich będą wyłącznie spośród osób upoważnionych przez Ordynariuszów do nauczania reiigii (...). W nuże gdyby ordynariusz odebrał nauczycielowi dane mu upoważnienie, to ten ostat-_t ni będzie tak samo pozbawiony prawa nauczania reiigii". Przywileje tak hojnie przyznane Krk nic zadowoliły jednak kleru, bo wysuwał dalsze roszczenia i żądania.

Jednym z najważniejszych było wprowadzenie szkoły wyznaniowej

stytucji przeszedł artykuł 121, przewidujący wprowadzenie szkoły wyznaniowej, tj. grupującej młodzież jednego wyłącznie wyznania, jednakże wskutek interwencji delegatów Związku Nauczycielstwa Polskiego część posłów zmieniła zdanie i w ostatniej chwili głosowała przeciwko wnioskowi. W rezultacie upadł on, gdyż za artykułem 121 głosowało 152 posłów, przeciwko zaś - 201. Polska szkoła pozostała dzięki ternu merze (338) wołano: ., Wrogowie wiary i Kościoła wołają, że nie chcą, by księża *panoszyli się« it> szkołach, my zaś, katolicy, nie chcemy, by różne bezbo-gi i wymoczki nietlowiarcze zawojowały szkoły katolickie". Do owych .,bezbogów" i „wymoczków" zaliczał Krk w pierwszym rzędzie nauczyciel stwo zrzeszone w Związku Nauczycielstwa Polskiego.

inteligencji polskiej, która się uświadomić społeczeństw -do jakiego zacofania doproś* dziłaby klerykalizacja praskiej szkoły. Działalność takich jednostek jak Tadeusz Boy-Żeleński - publicysta, przeciwnik klerykalizmu i ciemnoty - sprawiła, że cel, jaki wyznaczył sobie Krk. nie został w pełni osiągnięty.

ARTUR CECULA

Już nie żyliśmy

Po szeregu tekstów o treści głównie politycznej warto w naszym cyklu powrócić choć na chwilę do myślenia o życiu, czyli do filozofii.

Jeżeli ktoś potrzebuje „pocieszenia, które daje filozofia” (Boecjusz), to z pewnością ludzie niereligijni. Choć ich życic nic jest obcią-■’ żonę lękami i troskami, jakie niosą ze sobą rc-ligie (strach przed sądem Bożym, napiętnowanie sumienia religijnymi zakazami itp,). to - paradoksalnie - los ludzi wolnych od wiary w osoby i rzeczy nadprzyrodzone jest także egzystencją pozbawioną pozaziemskich środków odurzających. Bo jeśli nawet religijne nadzieje są mrzonkami, narkotykami, środkami znieczulającymi, a wszystko na to wskazuje, to owe złudzenia przynoszą jednak pociechę, otuchę i nadzieję. Nadzieję płonną, ale pomagającą dziarsko brnąć przez życic w oczekiwaniu na ..życie wieczne", które, choć bliżej nieokreślone, wydaje się sympatyczniejsze od perspektywy rozpłynięcia się w nicości.

Przytoczmy tu raz jeszcze Bernarda Sha-wa. który powiedział, że życic ludzi rcłigij-nych jest szczęśliwsze niż życic ludzi niewierzących. tak jak przeżycia człowieku pijanego są sympatyczniejsze i weselsze niż branie

świata na trzeźwo. W tym stwierdzeniu jest. oczywiście, zjadliwa antyreligijna ironia, ale także przyznanie, że religia mu jednak swoje walory, nawet jeśli polegają one tylko na dostarczaniu odurzenia- Kiedy życie boli.

ŻYCIE PO RELIGII

wydaje się, żc nie ma nic bardziej poli/cb-nego niż skuteczny środek uśmierzający ciei pienie. Ale czy tak jest zawsze i czy tego rodzaju ulga jest dostępna dla każdego?

No właśnie - co z tymi, którzy nic chcą brać religijnej morfiny, bo nie potrafią się już nabrać na jej złudne pociechy? Co z tymi, którzy uważają życic po pijanemu /a uwłaczające ludzkiej godności, żenujące, sprzeciwiającesię rozumowi i ich poczuciu przyzwoitości? Jak pomóc zderzyć się z perspektywą śmierci tym, którzy nic chcą pić wywaru z grzybów pism świętych i dogmatów oraz wstrzykiwać sobie krajowej lub importowanej heroiny natchnionej rzekomo tradycji? Jednym z pomysłów na nicrcligtjną pociechę jest oswajanie śmierci za pomocą rozumnej analizy różnych jej aspektów. Namysł nad odchodzeniem rozbraja jego grozę. Strach ten, jak się wydaje, ma jednak tylko wielkie oczy, jest sztuczką, która istoty żywe ma skłaniać do możliwie najdłuższego trwania.

I.ęk przez ostatecznym zgaśnięciem próbował już oswoić rzymski filozof Seneka, rówieśnik Jezusa z Nazaretu. Pisał m.in. tak: „Stniert‘ znaczy nie hyc. Już wiem, jak to jest. będzie to samo po mnie. co było przede mną. Jeżeli jest tam jakowe cienienie, to musiało też istnieć zanim przyszliśmy na świat, l.ecz wtedy nie odczuwaliśmy żadnej męki. Powiedz mi, proSĘf, czy nie nazwałbyś wielkim głupcem tego, kto by uważał, ie gonej dla lunąty, gdy została zgaszona, niż przed zapaleniem?

Nas również zapala się i gasi: cierpień doznajemy jedynie w owym okresie pośrednim, a przed nim i po nim jest głęboki spokój. Wszystko, co było przed nami, jest śmiercią. Jakaż więc różnica, czy w ogóle nie zaczynasz życia, czy też je skończysz, jeśli tak czy owak jedynym wynikiem jest nie być?". Prawda, że miło jest odkryć, że już kiedyś nie żyliśmy i żc śmierć jest nie tylko sprawą naszej przyszłości. ale i przeszłości? f że wted)'. kiedy nic żyliśmy (przed naszym urodzeniem), nic strasznego się z nami nic działo. Był tylko głęboki spokój.

Przypomnienie tego fragmentu Seneki zawdzięczam pani Urszuli Nowik, która opublikowała go w komentarzach do profilu an-tyklerykalncj rodziny „Faktów i Mitów” na portalu Nasza-klasa.pl. Wszystkich Czytelników „Życia po reiigii” zachęcam do odwiedzania forum dyskusyjnego na naszym profilu. w którym toczą się dziesiątki debat na różne tematy. W n:Ls/ej-kla.sie.pl są także profile dla ateistów, agnostyków i racjonalistów - wystarczy wrzucić tylko odpowiedni wyraz w wyszukiwarkę, aby poznać nowych znajomych i poczytać coś inspirującego. Polecam!

MAREK KRAK