DSC00862 (2)

KOŚCIÓŁ I RELIGIA (9)

Autonomia

i Soborze Watykańskim 11 Kościół uznał ograniczoną | autonomię nauki wobec spraw boskich i religijnych.

| hośaol ustanowił tam trzy warunki, jakie muszą leżeć

| u podstaw prawowiernego badania naukowego:

1) sposób prawdziwie naukowy;

I 2) zgodny z normami moralnymi;

I 3) pokorny._

autonomię nauki względem religii. Skoro się stanowi konieczność od-aowtuń ouatccCTcgn wrftidi «pc-łudacjl do idei Bogn (izb. nie ma ao-tonmntf do takiego doniwlonnb

Antropologia, logika, nauki przyrodnicze, historia, język - w pewien sposób cały obszar wiedzy zosud objęty tym procesem Perzyty+ne irsią^nięt w

Konstytucja Duszpasterska o Koicicle w Święcie Współczesnym Gaudtum et Sjies z 7 grudnia l%5 roku stanowi: J-) butanie metndya-nr hv wszystkich dyscyplinach nauko-Mich jeżeli tylko prowadzi sifje w sposób prawdziwie naukowy i z poszanowaniem norm moralnych, naprawdę mgth nie będzie się sprzeciwiać wierze, sprawy bowiem świeckie i sporny wiary- wywodzi/ swój poczi/tek od tego samego Boga. Owszem, kto pokornie i wytrwale usilnie zbadać tajniki rzeczy., pniwadzony jest niejako, choć nieświadomie. ręki/ Boga, który wszystko utrzymując, sprawia, że rzeczy st/ tym, czym są Dlatego niechaj wolno będzie wyrazie ubolewanie nad niektórymi

/nntwiw' wjałachdaw-ttkj w» damek me dość jamo rnatmśm-*9 dkmmj ~nwin>ui' mmdc me bro-kokain takie między mneymt dneśa-perremt, a które winnówii maórśe pokory badań, to oznacza ona ogra* niczcnic spekulacji naukowych do pewnych granic. Pokorne jcM kierowanie wzroku ku ziemi, z wyłączeniem badania naukowego samej rc-ligii i spraw „niemoralnych". Kicro-wnnie wzroku ku niebu jest niepokorne wówczas, kiedy kieruje się go zbyt wysoko, W szczególności czyść kosmologii nic będzie spełniała warunku pokory badań. Najlepiej zobrazować to na przykładzie, o którym wspomniał Stephen llnwking: „hvble-mcm piKhodzenia i losu wszechświata zainteresowałem się w WSI roku, gdy uczestniczyłem te konferencji na temat kosmologii, zorganizowanej przez jezuitów »• Watykanie. Kościół katolicki fiopełnil ogromny błąd w spranie

Gałdeusza, zch ogasl kanoniczną od-powiedź na pytanie naukowe, dekla-nr/ar. sż Słońce obraca uę wokół 7Je-mŁ Tym razem, parę wieków później. Ksócrói zdecydował rif zaprosić gru-

Należy wreszcie zwrócić uwagę na pojęcie „słuszna autonomia nauki", ponieważ implikuje ono wniosek, że istnieje również pojęcie niesłusznej autonomii, a tym samym sytuacja, w której nauka nic jest autonomiczna względem religii. Sytuacja niesłusznej autonomii, czyli w istocie jej braku, będzie miała miejsce, juk wyjaśnia się dalej, kiedy ..słowom -autonomia rzeczy doczesnych« nadaje się takie znaczenie, że rzeczy stworzone nie zależą od Boga, a człowiek może ich używać bez odnoszenia ich do Boga ", Pojęcie to jest na tyle nieostre, że można w praktyce postawić znak zapytania przy tym, czy konstytucja Gaudium et Spes ustanawia rzeczywistą

W gąszczu politycznej poprawności można dostrzec dawny program tomizmu, choć wyrażony dość subtelnie. Nic mówi się więc e.cpressis eer-his, te poznanie rozumowe winno się podporządkować (Ibjawicniu; myśl ta jest jednak zawarta w encyklice, która choć wyraża się o rozumie z większym niż dawniej szacunkiem, nic wyznacza mu jednak mli innej, juk tylko instrumentalną, a w szczególności - służebni) wobec Izw. prawd ostatecznych, czyli... doktryny Kościoła. Świadczą o tym m.in. następują cc fragmenty encykliki: I) rozum |xk1-porządkownny celom ostatecznym -.. (...) zbudowano złożone systemy myślowe, które zaowocowały rozwojem różnych dziedzin wiedzy, sprzyjając wiedzy, przez co z dnia na dzień staje się coraz hardziej niezdolny do skierowania uwagi ku wyższej rzeczywistości i nie imię sięgnąć po prawdę bytu" (5); 2) krytyka niezależnego^ od religii rozwoju wiedzy - „(...) poczynając tul późnego średniowiecza, to słuszne rozgraniczenie między dwoma obszarami wiedzy przekształciło się w szkodliwy rozdział. Przesadny racjonalizm niektórych myślicieli doprowadził do nałykalizacji stanowisk i do powstania filozofii praktycznie oderwanej i całkowicie autonomicznej w stosunku do treści wiary “ (45); 3) krytyka żądzy wiedzy - „Konsekwencje kryzysu racjonalistycznego przyjęły *»• końcu postać nihilizmu. Dla naszych współczesnych ma on swoisty unik jako filozofia nicości. Według teorii jego zwolenników, poszukiwanie stanowi ceł sam w sobie, nie istnieje bowiem nadzieja ani możliwość osiągnięcia celu. jakim jest pmwda“ (46); 4) rozutn bez wsparcia Objawienia jest bezradny - „Rozum. pozbawiony wspania ze strony Objawienia, podążał bocznymi dn*-^ gami. na których istniało ryzyko zagubienia jego ostatei znego celu ~ (48).

Trendy koncytiacyjnc uzewnętrzniane w organizowaniu licznych wspólnych konferencji świata nauki i religii nie znajdują swego głębokiego podtekstu wyrażającego się w postawach naukowców. Mimo często słyszanych zapewnień, źe nauka i religta pozostają w konflikcie pozornym. świat naukowy jest niepokojąco niereligijny i ateistyczny. Jak to wytłumaczyć? Rzecz niebywale trudna, ale są próby, npr uprąłonie nauki wbija w iwdcfctwłlnt py-dlC, wyjątkowy apwfcocili n nwfktiińe-.