miarów i mas przekładni. Powoduje to coraz,częstsze stosowanie, również na duże koła zębate, stali węglowych i stopowych ulepszanych cieplnie i o zębach szlifowanych.
W prasach mimośrodowych, które pracują skokami pojedynczymi, w każdym cyklu roboczym następuje wyłączenie sprzęgła i zatrzymanie suwaka. Powstają przy tym znaczne dynamiczne obciążenia przejmowane przez przekładnię zębatą. Sposób umieszczenia sprzęgła w napędzie wprowadza pewne różnice w charakterze obciążeń przekładni, W prasach ze sprzęgłem umieszczonym na wale pośrednim, koło zębate związane jest sztywno z wałem korbowym. W związku z tym przekładnia przenosi naprężenia, zarówno przy włączaniu jak i wyłączaniu prasy. Przy wyłączaniu przekładnia obciążona jest momentem hamowania, kierunek którego jest przeciwny do roboczego, wskutek czego powstaje luz od strony roboczej zębów. Przy włączaniu kasowanie luzów odbywa się z uderzeniem zębów koła małego na duże. W podobny sposób obciążona jest przekładnia przy hamowaniu. Faktem, który należy uwzględniać jest stale położenie kół, przy włączaniu i wyłączaniu prasy, wskutek czego maksymalne obciążenie przyjmuje tylko 2—6 zębów.
W prasach ze sprzęgłem na wale korbowym prawdopodobieństwo obciążenia zębów kół maksymalnym momentem zależy od typu sprzęgła. Dla sprzęgła sztywnego z wpustem obrotowym
gOzie :
k . — ilość wybrań w tvUsi klinującej
a dla sprzęgła ciernego
2
te =-----
gUńe:
Zlj — ilość zębów kutą Uv«ego»
z — ilość zębów jęóaoczęjśaie wchodzących w zazębienie.
Jak widać z powyższego, ze względu na obciążenie przekładni zębatej, korzystne jest umieszczenie sprzęgieł na wale głównym. W konstrukcji napędów należy zwracać uwagę na dostateczną sztywność wałów, na których umieszczone są koła zębate. Uginanie wałów, zwłaszcza przy osadzaniu kół wysięgowo, niekorzystnie wpływa na ich pracę.
Ostatnio, wielu producentów dostarcza jako wyposażenie specjalne, przekładnie bózstopaiowe umożliwiające regulację częstości skoków prasy w sposób ciągły. Ze względu na szeroki zakres zastosowań pras mimośrodowych* jest to korzystne. Przekładnię bezstopniową umieszcza się między silnikiem a kołem zamachowym.
Łożyskowanie
Wały korbowe łożyskowane są wyłącznie ślizgowo. Podstawą obliczeń łożysk są działające aa nie siły. Wyznaczanie reakcji dla rozmaitych rodzajów obciążeń podano w rozdz. 3, a zasady doboru materiałów łożyskowych podano w rozd-z. 4.
Wał korbowy umieszcza się w łożyskach dzielonych lub pełnych. W prasach jednostronnie łożyskowanych wał umieszczony jest zawsze w pełnych łożyskach. W prasach dwustronnie łożyskowanych istnieje tendencja stosowania pełnych łożysk. Takie łożyskowanie pokazano na rys. 5.33. Ze względu na montaż wału, panewki 5 umieszczone są w tulejach $ osadzonych w otworach korpusu. Taki sposób łożyskowania zapewnia dużą sztywność.
Konstrukcja i obliczanie wałów dla pośrednich przekładni napędu pras nie odbiega od zasad ogólnie przyjętych w budowie maszyn. Przykładowe rozwiązanie walu pośredniego pokazano na rysunku 5.35. Pokazane tam łożyskowanie wału na łożyskach tocznych jest powszechnie stosowane w prasach mimośrodowych. Podwyższa W sprawność przekładni, upraszcza problem smarowania i ułatwia remonty.
Opisane wyżej rodzaje napędów są powszechnie stosowane w prasach mimośrodo-wych. Trwające poszukiwania nowych rozwiązań doprowadziły do powstania interesujących układów, z których dwa zostaną omówione.
Na rysunku 5.36 pokazano agregatowy układ napędowy stosowany w prasach firmy Clearing (rys. 5.3). Cały mechanizm napędowy z silnikiem i, kołem zamacho-
Rys. $.36. Zespół napadowy- prasy typu Torc-Pac firmy Clearing
wyru Z, sprzęgłem, 3 £ hamulcem 4 z płytkami ze spiekanego brązu pracującymi w deju,, podwójną przekładnią zębatą 5y dwustronnie łożyskowanym wałem rmmo-środowym, korbowodem i suwakiem, łącznie z prowadnicami tworzy wymienną, osadzoną w korpusie jednostkę: Sprzęgło włączane Jest skośnie usytuowanym cylindrem powietrznym G z membranowym tłokiem T. TToczysko £ połączone jest z dźwig-