DSC01260 (5)

one polegają. Powiedz mi, co o tym myślisz. Może nie potrafisz ogarnąć całości w krótkich słowach; daj mi więc poznać swoje zdanie wyliczając przynajmniej poszczególne złe czyny.

E. Każdy chyba przyzna, że takimi czynami są cudzołóstwa, morderstwa, świętokradztwa,¹ nie mówiąc już o innych przestępstwach. Czasu nie starczyłoby, żeby je wymienić, a i pamięć nie obejmie.

A. Powiedz mi więc na początek, dlaczego uważasz cudzołóstwo za czyn niemoralny. Czy dlatego, że prawo go zabrania?

E. Rozumie się, że nie czyni go złem zakaz prawa. Odwrotnie: dlatego że jest ono złem, jest prawnie zakazane.

A. A przypuśćmy, że ktoś wyolbrzymia rozkosze cudzołóstwu i, nie dając nam spokoju, nalega, abyśmy powiedzieli, dlaczego uważamy je za coś niemoralnego i nagannego. Czy uważasz, że ludzie, którym nie wystarcza wiara, lecz pragną także zrozumienia, powinni zasłaniać się powagą prawa? Ja także wierzę razem z tobą, i to niezachwianie, i wołam do wszystkich narodów i ludów, że muszą wierzyć, iż cudzołóstwo to zło. Lecz obecnie staramy się również poznać rozumowo i uznać za pewnik to, co przedtem przyjmowaliśmy na wiarę. Zastanów się więc, na ile cię stać, i powiedz mi, na jakiej rozumnej podstawie uznałeś, że cudzołóstwo jest złem.

E. Jestem o tym przekonany, ponieważ sam nie chciałbym, żeby moja żona padła ofiarą cudzołóstwa. Każdy zaś, kto czyni drugiemu to, czego nie chciałby dla siebie, na pewno popełnia zło moralne.

A. A co powiesz na to, jeżeli człowiek jest owładnięty namiętnością do tego stopnia, że użycza swojej żony drugiemu i chętnie zgadza się, żeby tamten ją gwałcił, ponieważ chce mieć nawzajem podobną swobodę w stosunku do

* Wysuwając na pierwszy pleń te trzy przestępstw¹ Augustyn postępuję —o ćmie s omkonankem aieragu pisarzy pierwotnego Kościoła, którzy wymienione irztctiy traktowali jako specjalnie ciężkie. W. m tan ki o tym spotykamy w tokatack ftw. Ireneusza (Ado. hae/es. 3. II, 14). św. Cypriana (TMtlmoaki 3. lik). Tertullana (De pudAcAfAe 12. 3). Orygenesa (De oraitoM¹ M). Jedyna zmianą. Jaką wprowadza tu Augustyn, jest zastąpienie wyrazu ..bałwochwalstwo** przez ..świętokradztwo**.

1

— IMitop św. AUfiuatyoa — t. XXI