12
Podstawy rachunkowości
(może być to np. biuro rachunkowe). Decyzję w tej sprawie podejmujeddcrownik jednostki, bądź właściciel w przedsiębiorstwie osób fizycznych, ;djj|
Jeżeli kierownik lub właściciel zdecydują się na powierzenie prowadzenia ksiąg poza siedzibą jednostki, spoczywa na nich obowiązek powiadomiefln o tym fakcie właściwego urzędu skarbowego w terminie 15 dni od dnia powierzenia ksiąg1.
Niezależnie od podmiotu, który będzie prowadził księgi rachunkowi przedsiębiorstwa, odpowiedzialność za rachunkowość, a także opracowanie dokumentap opisującej przyjęte zasady rachunkowości ponosi kierownik jednostki2 -Ml 3.1. Wymagania stawiane księgom
Wszystkie księgi rachunkowe, bez względu na metodę ich prowadzenia, muszą zawierać następujące elementy1,: yV
• Nazwę jednostki, której dotyczą, nazwę danego rodzaju księgi oraz nazwę programu księgowego,
• Muszą być wyraźnie oznaczone, co do roku obrotowego, okresu sprawozdawczego i daty sporządzenia,
• Muszą być przechowywane starannie w ustalonej kolejności. ^
Ustawa o rachunkowości wprowadza szczegółowe zasady i wymogi prowadzenia ksiąg rachunkowych techniką komputerową. Są to między innymi 2^9
• Wykaz zbiorów, danych tworzących księgi na nośnikach komputerowych, |
• Opis systemu informatycznego, wykaz programów, procedur,. <fąj
• Opis zasad ochrony danych,
• Opis metod zabezpieczenia dostępu do danych i programu księgowego^
• Określenie wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego użytkowani2 i inne.
Ustawa wymaga również, aby księgi były prowadzone .
• rzetelnie,
• bezbłędnie,
• sprawdzalnie,
• bieżąco.
Za prowadzone rzetelnie uważa się księgi, w których dokonane zapisy wiemię odzwierciedlają stan rzeczywisty przedsiębiorstwa na podstawie udokumentowfifl operacji gospodarczych.
Na bezbłędność ksiąg składa się kompletne ujęcie dowodów księgowych^ które dokumentują operacje gospodarcze zaistniałe w ciągu miesiąca w jednostce, zgl
mozdziai I. Organizacja rachunkowości w przedsiębiorstwie
13
Księgowanie operacji z godnie z Zakładowym Planem Kont w sposób niezmienny w ciągu roku.
I Księgi są sprawdzalne, gdy:
i 1. Można powiązać zapisy księgowe z dowodami i na odwrót,
1 2. Umożliwiają uporządkowanie zapisów w celu sporządzona sprawozdania finansowego lub deklaracji podatkowych, i 3. Można w każdym momencie uzyskać informacje o treści dokonanych zapi-
sow,
I 4. Zbiór systemu rachunkowości oraz parametry przetwarzania danych są kontrolowane - w przypadku prowadzenia ksiąg techniką komputerową. Bednostka prowadzi księgi na bieżąco, gdy:
• Zapisy dotyczące operacji gotówkowych, czekami, wekslami oraz obrotu detalicznego są dokonywane w dniu dokonania,
• Sprawozdania finansowe i deklaracje podatkowe są sporządzane termino-
wo,
• Zestawienia obrotów i sald księgi głównej są sporządzane nic później niż to wynika z terminów rozliczeń podatkowych.
, Przepisy ustawy o rachunkowości uwzględniają fakt zwiększonego zagrożenia Bezpieczeństwa danych i informacji księgowych w rachunkowości prowadzonej lechniką komputerową. Dlatego też ustawodawca w regulacjach dotyczących prowadzenia ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera ^prowadził zwiększone rygory zgodne z zasadą: im wyższa technika i technologia przetwarzania danych Księgowych, tym większe wymagania prawne.
Należy jednak zdawać sobie sprawę z zagrożenia bezpieczeństwa danych księgowych wobec podatności na zniszczenie, nieuprawniony dostęp do programów Komputerowych lub wykorzystanie informacji niezgodnie z przeznaczeniem.
Zapis księgowy powinien zawierać co najmniejls:
Zapisów w księgach rachunkowych dokonuje się w sposób trwały, tzn. bez pozostawiania możliwości późniejszej dopiski lub zmiany. 2
-15 Zob. J. R. Feliński, P.P. Sasin, Zasady..., wyd. cyt, s.61.
Art 11 ust 4 ustawy o rachunkowości.
12 Art 13 ust 4 ustawy o rachunkowości.
15 Art 10 ust 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości.
14 Art 24 ustawy o rachunkowości,
Datę dokonania operacji gospodarczej,
• Określenie rodzaju i numer identyfikacyjny dowodu księgowego stanowiącego podstawę zapisu oraz jego datę, jeżeli różni się ona od daty dokonania operacji,
• Zrozumiały tekst, skrót lub kod opisu operacji, z tym, że należy posiadać pisemne objaśnienia treści skrótów lub kodów,
• Kwotę i datę zapisu,
• Oznaczenie kont, których dotyczy.