22 Podstawy rachunkowości
• Według rodzaju przedmiotu ewidencji (kasowe, bankowe, obrotu materiałowego i towarowego, środków trwałych, płacowe i rozliczeń i pracownikami, inwentaryzacyjne, dowody rozliczeń z budżetem).
Dowody własne sporządzane są przez daną jednostkę gospodarczą*w celu udokumentowania operacji zachodzących wewnątrz danej jednostki, a także operacji zachodzących z innymi jednostkami. Dlatego dzielą się na wewnętrzne i zewnętrzne.
Dowody własne wewnętrzne są wystawiane w danej jednostce w celu udokumentowania operacji wewnętrznych. Mogą one dotyczyć dokumentowMia płac, przesunięć składników majątku, rozliczania kosztów, obrotu materiałowego.
Dowody własne zewnętrzne sporządzane są w danej jednostce przekazywać na zewnątrz. Są to m.in. faktury z tytułu sprzedaży, deklaracje podatkou^ ófceki, weksle itp.
Dowody obce sporządzane są przez inne jednostki i przekazywana Jo danej jednostki gospodarczej, gdzie stanowią przedmiot ewidencji. Mogą to być np. otrzymane faktury, wyciągi bankowe, czeki, noty itp.
Dowody wspólne wystawiane są jednocześnie (łącznie) przez daną jednostkę gospodarczą i kontrahenta.
Dowody dyspozycyjne zawierają polecenie dokonania danej operacji gospodarczej, albo wykonania zapisu niewyrażającego dokonania operacji gospodarce, np. wezwanie do zapłaty, polecenie wyjazdu służbowego.
Dowody wykonawcze zawierają informacje o przebiegu lub skutku, dokonaną operacji gospodarczej, np. faktury, listy płac, rozliczenie delegacji służbowaM
Dowody dyspozycyjno-wykonawcze przybierają formę dyspozycyjną, a następnie wykonawczą, np. kwit rozchodowy materiałów.
Dowody pierwotne sporządzane są w momencie dokonania operacji gospoda^ czej i mogą stanowić podstawę do sporządzenia dowodów wtórnych, np. KP, KW itp.
Dowody wtórne sporządzane są na podstawie dowodów źródłowych. Mają na
•'t
• Pogrupowanie operacji gospodarczych o podobnym charakterze, np. raport kasowy, lista płac i są wtedy nazywane dowodami zbiorczymi, ^
• Poprawienie błędnych zapisów w księgach rachunkowych^np. poleceni księgowania, faktura korygująca, nota korygująca i są wtedy nazywali dowodami korygującymi,
• Zastąpienie na pewien okres dokumentu źródłowego, gdy ten np. nie dotarł na czas lub nie ma możliwości uzyskania dowodu obcego. Są one określali jako dowody zastępcze.
Dowody rozliczeniowe służą ujęciu dokonanych już zapisów według nowydj kryteriów klasyfikacyjnych, np. polecenie księgowania rozliczenia kosztów według rodzaju, polecenie księgowania rozliczenia wynagrodzeń pracowników itp. Ą
WpDowody kasowe dokumentują operacje kasowe i obejmują m.in.: i • KP — kasa przyjmie, i • KW — kasa wypłaci,
I • RP - raport kasowy,
■ • ZAL - wniosek o zaliczkę,
I • RZAL — rozliczenie zaliczki,
■ • NK - nota kasowa,
K • DW - dyspozycja wypłaty.
KDowody bankowe dokumentują operacje dokonywane na rachunku bankowym Bbbejmująm.in.:
I • RB — raport bankowy,
|. • Polecenie przelewu,
B • Czek rozrachunkowy,
I • WB -wyciąg bankowy rachunku bieżącego,
■ • Czek gotówkowy,
I • Notę kredytową.
K Dowody obrotu materiałowego i towarowego dotyczą przychodu i rozchodu Bateriałów lub towarów, a także ich zakupu i sprzedaży. Obejmują m.in.:
• PZ - przyjęcie materiałów (towarów) z zewnątrz, przyjęcie zewnętrzne,
• WZ - wydanie z magazynu materiałów, towarów, wyrobów gotowych w związku z ich przekazaniem innemu podmiotowi, wydanie zewnętrzne,
• RW - wydanie materiałów w celu ich przetworzenia, rozchód wewnętrzny,
• ZW - zwrot materiałów, zwrot wewnętrzny,
• Mm - przesunięcie międzymagazynowe, zmiana miejsca składowania materiałów, towarów, wyrobów gotowych.
• Faktury i faktury korygujące,
• Rejestry zakupów i sprzedaży VAT.
Dowody dotyczące środków trwałych obejmują:
• OT — przyjęcie środka trwałego do użytkowania,
• LT - likwidacja środka trwałego,
• Kartę inwentarzowa,
Księgę ewidencji środków trwałych.
dokumenty płacowe i rozliczeniowe z pracownikami obejmują:
Listę płac,
Polecenie wyjazdu służbowego,
Indywidualne karty wynagrodzeń,
Umowę - zlecenie,
Wniosek o zaliczkę.