DSC01296

16 Podstawy rachunkowości

4. Polityka rachunkowości

Polityka rachunkowości, a więc stosowane przez jednostkę zasady rachunku!] wości określane są również jako koncepcje lub założenia, które stanowią r użyteczności i wiaiygodności rachunkowości. Opracowując informacje na temat Sytuacji finansowej i ekonomicznej przedsiębiorstwa należy przestrzegać kasad rachunkowości, a mianowicie¹:

1)    memoriałowej,

2)    istotności,

3)    ciągłości,

4)    kontynuacji działalności,

5)    ostrożności,

6)    współmiemości kosztów i przychodów,

7)    podwójnego zapisu,

8)    chronologii i systematyki,

9)    jasnego i rzetelnego obrazu,

10)    zakazu kompensat.

Wymienione wyżej zasady uwzględnione są w polskim prawic bilansowy®* Według ustawy o rachunkowości przedsiębiorstwa zobowiązane są do stosowanej zasad rachunkowości w sposób prawidłowy, tak aby jasno i rzetelnie przedstawfę| sytuacje majątkową i finansową jednostki oraz wynik finansowy, ra

Zasada memoriałowa — polega na ujęciu w księgach rachunkowych wszystkich osiągniętych przychodów i obciążających ją kosztów w momencie ich wystąpienia, bez względu na termin ich zapłaty². Oznacza to, że zapłata nie ma wpływu pa przychody lub koszty jednostki, na przykład: jeżeli sprzedaż produktów nastąpiła] w listopadzie, a zapłata spodziewana jest w styczniu przyszłego roku, zgodnkTtltą zasadą przychody ze sprzedaży ujęte będą w przychodach listopada. Podobne ża-sady dotyczą ujęcia kosztów.

Przeciwieństwem zasady memoriałowej jest zasada kasowa, która polega na uznawaniu kosztu bądź przychodu w momencie zapłaty - zapłata za sprzedangB produkty lub usługi oraz zapłata za nabyte dobra lub usługi jest momentesiiijb-l wstania przychodu lub kosztu. Zasada ta nie jest uregulowana w ustawie o rachun-kowości, ani w ustawach podatkowych i nie stosują jej podmioty prowadzące; księ-gi rachunkowe. Jednakże jednostki zobowiązane do sporządzenia rachunku prze*j pływów pieniężnych muszą go przygotować wykorzystując zasadę kasową.

► Zasada memoriałowa jest zasadą nadrzędną w stosunku do zasady kasowej, pierwszą z nich stosuje się do każdej operacji gospodarczą, a tę drugą natomiast fiylko wtedy, gdy moment zapłaty pokrywa się z chwilą Sprzedaży lub zakupu. [Warto jednak zauważyć, iż zasada kasowa ma decydujące znaczenie w przypadku fcperacji ewidencjonowanych w kasie, bądź na rachunku bankowym.

I Aby ułatwić stosowanie tej zasady termin przygotowywania sprawozdań finansowych został ustalony na 3 miesiące po dniu bilansowym - umożliwia to otrzymanie wszystkich dowodów dokumentujących transakcje danego roku obrotowego.

v Zasada istotności — polega na grupowaniu informacji w księgach rachunkowych i w sprawozdaniu finansowym według zdarzeń, które mają istotne znaczenie [dla oceny finansowo-ekonomiczną przedsiębiorstwa³. Realizacja tej zasady powinna rozpocząć się w momencie budowy Zakładowego Planu Kont, a kończyć się w momencie sporządzania raportów i sprawozdań finansowych. Za istotne uznaje kię informacje, których pominięcie może mieć wpływ na decyzje podejmowane przez odbiorców sprawozdań lub raportów. Dokonanie oceny, które zdarzenia, feperacje mogą być istotne do oceny i analizy ekonomicznej powinno spoczywać na właścicielach danego przedsiębiorstwa lub innych organach zarządzających jednostką.

Istotność jest mierzona zazwyczaj jako procent przychodów, wyniku finansowego lub sumy bilansowej.

Zasada ciągłości - zasada ta zobowiązuje jednostki do stosowania przyjętych [zasad w sposób ciągły, czyli⁴

-    w kolejnych latach obrotowych należy jednakowo grupować operacje gospodarcze,

-    w sposób ciągły wyceniać aktywa i pasywa,

- stosować taki sam sposób obliczania odpisów amortyzacyjnych,

-    w taki sam sposób ustalać wynik finansowy oraz sporządzać sprawozdania finansowe. _

Niezmienność zasad gwarantuje możliwość porównania danych, niezwykle potrzebną do analizy, oceny i podjęcia decyzji, z różnych okresów.

Dopuszczalna jest jednak zmiana dotychczas stosowanych rozwiązań ze skutkiem pd pierwszego dnia roku obrotowego⁵. Zmiana ta jest możliwa, jeżeli zapewnia wierniejsze odzwierciedlenie sytuacji majątkowej i finansowej przedsiębiorstwa ©raz wyniku finansowego. Wymaga ona również odpowiednich wyjaśnień w informacji dodatkowej, określenia wpływu na sprawozdanie finansowe oraz zapewnienia porównywalności danych ze sprawozdania finansowego dotyczącego roku [poprzedzającego rok obrotowy, w którym te zmiany zostały wprowadzone.

f25

26

17

1

° Zob. W. Sasin, Zakładowy plan kont dla spółki z o.o., Wydawnictwo ;,Sigma”, Skiera niewice 2004,8. 11.

2

Art 6 ust 1 ustawy o rachunkowości.

3

Art 8 ust 1 ustawy o rachunkowości.

4

Art 5 ust 1 ustawy o rachunkowości.

5

Art. 8 ust 2 ustawy o rachunkowości.