DSC01298

!0 Podstawy rachunkowości

-    przydatne odbiorcom w procesie decyzyjnym,

-    wiarygodne, czyli dzięki, którym sprawozdanie finansowe będzie wiernie odzwierciedlało sytuację finansową jednostki, będzie obiektywne, zgodne z zasadą ostrożnej wyceny, kompletne¹.

Wywiązanie się ze stosowania tej zasady, czyli jasnego i rzetelnego przedstawienia sytuacji przedsiębiorstwa wymaga ujęcia w księgach rachunkowych i sprawozda niu finansowym wszystkich zdarzeń istotnych dla oceny jednostki, również tych, które mają miejsce po dacie sporządzenia bilansu.

Zasada zakazu kompensat - mówi, że wartość poszczególnych elementówak-tywów i pasywów, jak i przychodów i związanych z nimi kosztów, zysków, i start nadzwyczajnych należy ustalać oddzielnie². Nie można kompensować rożnych, co do rodzaju wartości.

Kompensowanie ze sobą różnych, co do rodzaju pozycji nadzwyczajnych prowadzi do zniekształcenia obrazu sytuacji finansowej przedsiębiorstw® Jest to również sprzeczne z naczelną zasadą rachunkowości, czyli przedstawieniem wiernego i rzetelnego obrazu. .

Wymienione wyżej zasady rachunkowości obowiązują każdą jednostkę prowadzącą księgi rachunkowe zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Przedsię* biorstwa mogą niektóre z zasad szczegółowych wybrać do stosowania, określaj# swoją decyzję w dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości -ii W dokumentacji tej powinny znajdować się zapisy dotyczące: 4

1.    Określenia roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych,

2.    Przyjętych metod wyceny aktywów i pasywów oraz metody ustalania wyniku finansowego jednostki,

3.    Sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych³:

-    określenia zakładowego planu kont,

-    wykazu prowadzonych ksiąg,

-    opisu systemu przetwarzania danych,

4.    Systemu służącego ochronie danych jednostki i zapisów w księgach, ja

Dokumentacja opisująca przyjęte zasady rachunkowości musi być sporządzona-w formie pisemnej, a jej aktualizacji dokonuje kierownik jednostki⁴. ;' *;¹

Dokumentem podstawowym dla prowadzenia rachunkowości przez jednostki® jest zakładowy plan kont. Decyduje on, bowiem o sposobie prowadzenia ksiąg rachunkowych - ma charakter aktu normatywnego. Zgodnie z ustawą d rachunkgH ^Kości zakładowy plan kont uwzględnia wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady ■klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont pomocniczych oraz sposób ich po-Hnązania z kontami księgi głównej³⁷.

I Dobrze skonstruowany zakładowy plan kont ułatwia pracę w księgowości, ^Hpożliwia grupowanie danych w celach sprawozdawczych, rozliczeniowych, kon-^Łolnych, podatkowych, analitycznych i innych.

■ Chcąc ujednolicić zasady grupowania operacji gospodarczych i ograniczyć na-■jtdad pracy w związku z budową zakładowego planu kont ustawa o rachunkowości ^Łpuszcza stosowanie wzorcowych planów kont³⁸. Jednakże korzystając z uniwersalnych, przykładowych planów kont nie należy przyjmować ich automatycznie. Każdy wzorzec planu kont powinien być odpowiednio zmieniony i dostosowany |k> warunków, potrzeb i specyfiki działalności danego przedsiębiorstwa.

p. Dowody księgowe

J Dowody księgowe są często zamiennie nazywane dokumentami księgowymi. Kie są to jednak pojęcia tożsame. Dokument jest pojęciem szerszym od dowodu, ponieważ obejmuje dokumenty podlegające księgowaniu, czyli dowody księgowe, lak. również dokumenty niepodlegające ewidencji. Tak więc można stwierdzić, że ■bkumenty odzwierciedlają zdarzenia gospodarcze, a dowody księgowe - operacje fespodarcze. W związku z powyższym nie każdy dokument jest dowodem księ-Łwym. Dowodem księgowym są natomiast dokumenty stanowiące podstawę Księgowania, stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej ■oczywistym przebiegiem i zawierające zgodnie z ustawą o rachunkowości nie-fcędną treść³⁹.

E.l. Rodzaje dowodów księgowych

J Dowody księgowe można klasyfikować z różnych punktów widzenia. Najczę-Eiej występujące kryteria podziału to:

I* Według jednostek je wystawiających (dowody własne, obce i wspólne), k Według adresata dowodu księgowego (dowody zewnętrzne i wewnętrzne),

• Według przeznaczenia (dowody dyspozycyjne, wykonawcze i dyspozycyj-no-wykonawcze),

» Według podstaw sporządzania (dowody pierwotne, wtórne i rozliczeniowe), |

fi

i

9

Art 10 ust 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości. Art. 83 ust. 1 ustawy o rachunkowości.

Zob. A. Dziuba-Burczyk, Podstawy rachunkowości w świetle międzynarodowych śtan-dardów. Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Kraków 2003, s. 61.    /K?

few

1

   Art. 4 ust. 1 ustawy o rachunkowości.

2

   Art 7 ust 3 ustawy o rachunkowości.

3

   Art 10 ust 1 ustawy o rachunkowości.

4

   Art 10 ust. 2 ustawy o rachunkowości.