34 Podstawy rachunkowości
• Przydatność, która jest spełniona, jeśli informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym wpływają na podejmowane decyzje oraz umożliwiają przewi-dywanie przyszłych zdarzeń, a także ułatwiają ocenę przeszłośrfwl
• Wiarygodność, która jest spełniona, jeśli informacje Są kompletne, wolne od błędów materialnych, ich treść ekonomiczna powinna mieć przewagę nad formą prezentacji, a także wiernie przedstawiać sten faktyczny dfcz transakcje i zdarzenia, które opisuje. Cecha ta jest spełniona także wówczas, gdy informacje są neutralne i wolne od stronniczości, tj. celowego^ świadomego przedstawienia ich w sposób, który wpłynie na decyzje i oceny użytkowników i zapewni uzyskanie oczekiwanego rezultatu. O w i a ry godnaija lifor-macji świadczy również ostrożność, wynikająca z niepewnośdpz jaką jest związana działalność gospodarcza, a przejawiająca się w wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów i dokonywaniu wszelkich szacunków.
• Porównywalność, która jest spełniona wówczas, gdy w sprawozdana finansowym znajdują się informacje pozwalające na porównywa|uedanych z różnych okresów sprawozdawczych, a szczególnie z okresem bezpośrednio poprzedzającym dany okres sprawozdawczy. Pozwala to ustalić tendencje występujące w sytuacji i wynikach działalności jednostki gospodartśwf.
Zastosowanie wszystkich wyżej wymienionych cech i zasad przy .sporządzaniu sprawozdania finansowego spowoduje, że będzie ono spełniało swoją podstawowi funkcję, czyli będzie przedstawiało prawdziwą i rzetelną sytuację majątkową i finansową danej jednostki gospodarczej oraz będzie umożliwiało jej ocenę ^podejmowanie ważnych decyzji.
Roczne sprawozdanie finansowe jednostki podlega zatwierdzeniu Jjtzez organ zatwierdzający, nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego. Przed zatwierdzi niem roczne sprawozdanie finansowe jednostek o dużym znaczeniu, a określonych w art. 64 ust.l ustawy o rachunkowości podlega badaniu przez biegłego rewident!*
Celon badania sprawozdania finansowego jest wyrażenie przez biegłego rewidenta pisemnej opinii wraz z raportem o tym, czy sprawozdanie finansowe j est prawidłowe oraz rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansowwjak też wynik finansowy badanej jednostki1. Opinia biegłego rewidenta nie daje gwarancji przetrwania jednostki i nie ocenia skuteczności i efektywność kierowi nia jednostką”2. Daje atest wiarygodności sprawozdaniom finansowyjffludzielodf przez niezależnych biegłych rewidentów.
■-Sprawozdania finansowe podmiotów o dużym znaczeniu w środowisku gospo-■l&rczym, wymienione w art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości muszą być publi-■lowane w Dzienniku Urzędowym Monitor Polski B, a w odniesieniu do spółdziel-||ni - w Monitorze Spółdzielczym.
■3. Metody sporządzania sprawozdania finansowego
B Sprawozdanie finansowe można sporządzać różnymi metodami, których zastopowanie wpływa na jego wartość informacyjną. Wyróżnia się trzy metody3:
m l Metoda brutto
KSporządzając bilans metodą brutto wykazuje się wartości niektórych składni-®ków aktywów i pasywów najczęściej za pomocą dwóch wielkości. Na przykład Kapitał podstawowy może być wykazany następującymi wielkościami:
Bg^ kapitał podstawowy według umowy lub statutu spółki,
Ki- należne wpłaty na kapitał podstawowy.
Kpozycja „należne wpłaty na kapitał podstawowy” może być umieszczona w ak-Bywach bilansu lub w pasywach ze znakiem minus (jako korekta kapitału podsta-Kowego).
KPierwsze rozwiązanie powoduje zawyżenie sum bilansowych w stosunku do Halnej wartości majątku. Sposób drugi pozbawiony jest tej wady. Poznanie realnej ^Łrtości kapitału podstawowego wymaga w każdym przypadku odczytania i po-Kiązania dwóch wymienionych pozycji. Sprawozdanie w układzie brutto charakte-Kzuje się większą wartością poznawczą i mniejszą czytelnością.
W 'Sporządzając rachunek zysków i strat metodą brutto należy wykazać wszystkie ^fcychody danego okresu obrotowego i odpowiadające tym przychodom koszty. Kaletą takiej metody jest możliwość poznania rozmiarów osiągniętych przychodów Hdnostki, określenia na tej podstawie jej miejsca w branży i pozycji na rynku. Me-ftda ta pozwala również na ukazanie wpływu każdego rodzaju działalności na osta-Bczny wynik finansowy jednostki.
■?. Metoda netto
■ Sporządzając bilans metodą netto należy wykazywać poszczególne składniki ■ktywów i pasywów za pomocą jednej wielkości ekonomicznej. W odniesieniu do Hzykładu przedstawienie kapitału podstawowego wyglądałoby następująco:
■ - kapitał podstawowy (w wartości wniesionej).
■ Aby zastosować metodę netto należy wykazać jego wielkość w wartości fak-Hcznie wniesionej, bez należnych wpłat na kapitał podstawowy. W przypadku H)dków trwałych należy wartość księgową pomniejszyć o odpowiednie odpisy Hhorekty aktualizujące ich wartość:
45 Ąn 65 ust. I ustawy o rachunkowości.
Mini-Meritum. Rachunkowość.... wyd. cyt. s. 87.
( Zob. W. Gabrusiewicz, M. Remlein, Sprawozdanie.., wyd. cyt., s. 37 i 131.