36 Podstawy rachunkowości
• dotychczas dokonane odpisy amortyzacyjne lub umórz eniow©t>raz odpisy z tytułu trwalej utraty wartości składników majątku trwałego,
• odpisy aktualizujące wartość rzeczowych składników majątku obrotowego,
• odchylenia od cen ewidencyjnych zapasów i materiałów,^
• odpisy aktualizujące wartość należności.
Bilans w układzie netto zawiera wyłącznie pozycje przedstawiające realne wartości składników bilansowych, jest więc bardziej czytelny od bilansu brutto, ale jego walory poznawcze są znacznie mniejsze. Dlatego metoda ta wymaga, co można uznać za jej wadę, oddzielnego zamieszczania w informacji dodatkowi objaśnień i uzupełnień do niektórych pozycji bilansowych. Bez tych objaśnień bilans sporządzony metodą netto ma mniejszą wartość poznawczą niż metodą brutto.
Sporządzając rachunek zysków i strat metodą netto należy wykazać'ostateczne kwoty wyników uzyskanych na poszczególnych rodzajach działalności. Sporządzony za pomocą tej metody rachunek zysków i strat daje syntetyczny obraz rezultatów pracy jednostki, lecz nie udziela informacji o rozmiarach sprzedażni kosztach w poszczególnych rodzajach jej działalności.
Metoda netto ma zastosowanie przy wykazywaniu następujących pozycpH
• wynik ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych^ czyli środków tsrwa-łych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych:
- zysk, składnik pozostałych przychodów operacyjnych; ’ i
- strata, składnik pozostałych kosztów operacyjnych; |
• wynik ze sprzedaży inwestycji, czyli aktywów nabytych w celu osiągnięć® korzyści ekonomicznych oraz aktywów finansowych a także nieruchomi ści:
- zysk, składnik przychodów finansowych;
- strata, składnik kosztów finansowych;
• wynik różnic kursowych powstałych w roku obrotowym: r*
- nadwyżka dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi, składnik razy> chodów finansowych;
- nadwyżka ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi, składnik p6zó* stałych kosztów finansowych;
• wynik zdarzeń nadzwyczajnych.
3. Metoda mieszana
Sporządzając bilans i rachunek zysków i strat metodą mieszaną dochodiij sil do pewnego kompromisu między metodami brutto i netto. W tej metodzie nftjistow niejsze pozycje bilansu i wszystkie ważniejsze obszary działalności jednostki, która są niezbędne do jej szczegółowej analizy, prezentuje się za pomocą metody brutto! Pozycje pozostałe w bilansie i wyniki mniej istotnych obszarów działalnow9ed-< nostki wykazuje się przy zastosowaniu metody netto.
■ Przy sporządzaniu bilansu metoda mieszana jest najczęściej stosowana w prak-|yce rachunkowości wielu krajów, ponieważ charakteryzuje się równocześnie przejrzystością i odpowiednią wartością poznawczą.
iv Polsce przy sporządzaniu rachunku zysków i strat obowiązuje metoda brutto ■odniesieniu do wyniku z podstawowej działalności operacyjnej, a w odniesieniu tło niektórych wyników innych działań stosuje się metodę netto.