DSC01302

28    Podstawy rachunkowości

•    Zasadę ograniczonego zaufania - ma zastosowanie do wszystkich ogniw uczestniczących w obiegu dokumentów,

•    Zasadę samokontroli - ma szczególne zastosowanie przy sporządzaniu dokumentów,

•    Zasadę trójkąta - polega na potrójnej kontroli każdego dokumentu, tj. składa się z kontroli wstępnej (samokontrola dokumentów sporządzanych wewnątrz firmy lub wstępna kontrola dokumentów dostarczanych z zewnątrz), pełnej (przeprowadzanej przez odpowiednie ogniwo pośrednie w obiegu dokumentów), pełnej lub formalno-rachunkowcj (przeprowadzanej przez jedno z końcowych ogniw przed ewidencją księgową),

•    Zasadę ciągłości kontroli - polega na prowadzeniu czynności kontrolnych w systemie „non stop”, co oznacza, że żaden dokument nic może być pominięty,

•    Zasadę szczegółowości kontroli - polega na sprawdzeniu każdego szczegółu na dokumencie,

•    Zasadę fachowości kontroli, która polega na tym, że dokumenty powinny być sprawdzane tylko przez osoby zawodowo przygotowane do tego.

•    Zasadę sita - polega na nieprzepuszczaniu dowodu dalej, jeśli zawiera błędy lub jest nieprawidłowo sporządzony,

•    Zasadę gradacji dokumentów według kryterium ważności - polega na podziale dokumentów na trzy stopnie - dokumenty zwykłe, wymagające jednokrotnej kontroli, dokumenty o wyższej ważności, wymagające dwukrotnej kontroli, dokumenty szczególnie ważne, wymagające potrójnej kontroli,

•    Zasadę WIP - polega na nadaniu czynnościom kontroli wewnętrznej charakteru: Wyjaśnienia - Instruktaż - Pomoc,

•    Zasadę odpowiedzialności indywidualnej - ma zastosowanie do wykonywanych czynności kontrolnych.

6. Sprawozdanie finansowe

Sprawozdania finansowe mogą mieć różny zakres i układ informacji, ale mogą być także różnego rodzaju. Zakres rocznego sprawozdania finansowego nie jest jednolity dla wszystkich jednostek. Podstawowym kryterium różnicującym zawartość rocznego sprawozdania finansowego jest ranga jednostki w środowisku gospodarczym.

** Zob.; K. Haski, Zasady obiegu.. .,wyd. cyt., s. 91

6.1. Zakres sprawozdania finansowego

I Podmioty gospodarcze prowadzące księgi rachunkowe zgodnie z ustawą o ra-bhunkowości, niezaliczające się do grupy podmiotów o dużym znaczeniu w śro-dowisku gospodarczym i niepodlegające obowiązkowi badania i ogłaszania spra-iwozdania finansowego sporządzają podstawowe sprawozdanie finansowe, na które pdada się⁴ :

I 1 bilans - sprawozdanie o wielkości, strukturze i zmianach składników majątku jednostki, a także o źródłach ich finansowania, sporządzone na określony dzień i w określonej formie,

I □ rachunek zysków i strat - sprawozdanie o rozmiarach przychodów, kosztów i wyników finansowych za określony czas (np. rok),

■■Q informacja dodatkowa obejmująca:

■    wprowadzenie do sprawozdania finansowego - informacje podstawowe o jednostce (nazwa, siedziba, czas trwania), przyjęte zasady - polityka rachunkowości, w tym metod wyceny i sporządzania sprawozdania finansowego,

■    dodatkowe informacje i objaśnienia - informacje dotyczące m.in. pozycji bilansu, rachunku zysku i strat, proponowany podział zysku lub pokrycia straty oraz inne istotne informacje niezbędne do zrozumienia sprawozdania finansowego.

1 Podmioty o dużym znaczeniu w środowisku gospodarczym są zobowiązane do Sporządzania rozszerzonego zakresu sprawozdania finansowego, które podlega obowiązkowi badania przez biegłego rewidenta i ogłoszeniu w Dzienniku Urzędo-[wym Rzeczypospolitej Polskiej, a w przypadku spółdzielni w Monitorze Spółdzielczym. Do tej grupy zalicza się.

* banki i zakłady ubezpieczeń,

I ■ jednostki działające na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych,

[ ■ jednostki działające na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,

[■ spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji,

|| ■ pozostałe jednostki, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdanie finansowe, spełniły, co najmniej dwa z następujących warunków:

średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty - co najmniej 50 osób;

■_ ... -

I Zob. Mini — Meritum. Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa. Wolters Kluwer K Polska Sp z o. o.. Warszawa 2007, s. 72.

■ Art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości.