w tych Bożych ideach, według których wszystko zostało stworzone. Czego zaś w nich nie ma, tego nie można widzieć w zgodnym z prawdą rozumowaniu, ponieważ nie należy to do rzeczy prawdziwych.
Wolna wola. choć mata być sprawcą grzechu, Jen dobrem w ogólnym porządku bytów
14. Większość ludzi popełnia ten błąd, że kiedy zobaczą w myśli coś doskonalszego, nie szukają tego w odpowiednim miejscu oczami. Podobnie postępuje ktoś, kto nigdy nie widział żadnego kulistego ciała poza orzechem i gniewa się, że nie znajduje w nim tak idealnej kulistości, jak ją pojmuje rozumem. Tak samo niektórzy ludzie poznają rozumem, że lepsze jest stworzenie, które mimo swej wolnej woli nigdy przez grzech nie zerwało z Bogiem, a patrząc na grzechy ludzi ubolewają nie nad tym, że trwają w grzechach, lecz nad tym, że Bóg ich stworzył. Oto ich słowa: „Czemu nie dał nam takiej woli, żebyśmy chcieli zawsze radować się Jego niezmienną prawdą i nigdy nie grzeszyć?'1 Niech nie krzyczą, niech się nie irytują. Ich! samych także nie zmusił do grzechu przez to, że ich stworzył, ponieważ dał im możność wolnego wyboru. I tacy są niektórzy aniołowie, co nigdy nie zgrzeszyli ani nie zgrzeszą.1 Jeżeli więc zachwyca cię stworzenie, które z wytrwałością woli wstrzymuje się od grzechu, bez wątpienia masz rację, że stawiasz je ponad stworzeniem grzesznym. Lecz jak ty dajesz mu pierwszeństwo w myśli,' tak samo Bóg dał mu wyższe miejsce w hierarchii stwo-rżeń. Bądź przekonany, że takie stworzenie znajduje się wyżej, gdzieś wśród najwyższych wspaniałości nieba. Bo jeżeli Stwórca dał dowód dobroci powołując do bytu stworzenie, którego przyszłe grzechy przewidział, jakże mógł
IT
119
Slow1 te mówią o aniołach, którzy mieli wytrwać. W De correptlo-ne et oyatla 10.17 Augustyn uwala, że aniołowie na początku swego istnienia byli szczęśliwi, ale nie całkowicie, nie ostatecznie. Dobrzy aniołowie prcez wolną wolą poznetaH w prawdzie i zasłużyli na bardzo pewna wiedze o owej bezgrzeszności. ^